Burak OĞUL

Article | 2019 | MANAS Journal of Engineering (MJEN)7 ( 2 )

The behaivour of the solutions of the following system of difference equations is examined, x(n+1)=x(n-20)/[1+x(n-2)x(n-5)x(n-8)x(n-11)x(n-14)x(n-17)] where the initial conditions are positive real numbers. The initial conditions of the equation are arbitrary positive real numbers. Also, we discuss and illustrate the stability of the solutions in the neighborhood of the critical points and the periodicity of the considered equations

Hakan DÜNDAR

Article | 2017 | MANAS Journal of Social Studies (MJSS) - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi6 ( 2 )

Yapılan bu çalışmada 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin : bilimsel süreç becerileri ile bilime olan inançları arasındaki ilişki araştırılmaya çalışılmıştır. Araştırma Kırıkkale il merkezinde öğrenim gören toplam 210 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Yapılan çalışmada, öğrencilerin başarılarını belirlemek üzere araştırmacılar tarafından geliştirilen bilimsel süreç becerilerine yönelik Başarı Testi kullanılmıştır. Öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini belirlemeye yönelik hazırlanan başarı testindeki sorular : gözlem, karşılaştırma-sınıflama, tahmin, çıkarım yapma, deney tasarlama, deney . . .malzemelerini araç ve gereçlerini tanıma ve kullanma, yorumlama ve sonuç çıkarma, ölçme, sunma ve veri kaydetme becerilerinden oluşmaktadır. Ayrıca öğrencilerin bilime olan inanç düzeylerini belirlemek için ise Çoban ve Ergin (2008) tarafından geliştirilen Bilimsel Görüş Belirleme Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonunda ilköğretim 4. ve 5. öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ile bilime olan inançları arasında anlamlı ve pozitif ilişkiler tespit edilmiştir More less

Askarbek TÜLÖBAEV | Gülnaz ASKARBEK

Article | 2023 | MANAS Journal of Agriculture, Veterinary and Life Science (MJAVL)13 ( 1 )

XIX кылымдын 60-жылдарынан баштап Кыргызстандын учурдагы аймактары Россия империясынын курамына каратылган. Ошондуктан Кыргызстандын ветеринария тармагынын XIX кылымдын акырындагы жана XX кылымдын башындагы абалы Россия империясынын ветеринария тармагынын өнүгүү тарыхы менен тыгыз байланыштуу. Бул макаланын максаты – Түркстандын Жети-Суу областынын Пишпек жана Пржевальский уездериндеги ветеринария тармагынын 1868 1917-жылдардагы абалын Россия империясынын ветеринариясынын калыптануусунун жана өнүгүүсүнүн биринчи этабына салыштырып иликтөө болуп саналат. Изилдөөлөрдүн жыйынтыгында төмөндөгүдөй маалыматтар алынды: XIX кылымдын 70-жылд . . .арына чейин Түркстанда эле эмес, Россиянын Европалык бөлүгүндө дагы “ветеринардык врач” термини көпчүлүк калкка белгисиз болгон. 1879-жылы Түркстан аймагына бодонун көк көйнөгү (чума, Morbillivirus infectious disease, pestis bovum) жугуштуу ылаӊы жайылып, Россия өкмөтү ылаңды жоюу боюнча практикалык чараларды кабыл алып, каражат бөлүп, ветеринардык адистерди жөнөткөн. 1910-жылы Жети-Суу облусунда, андан кийин Түркстанда бодонун көк көйнөгүнүн эпизоотиясын токтотууга жетишишкен. Кыргызстандагы ветеринардык кызматтын башаты катары 1891-жылы Чалдыбарда ветеринардык пункттун ачылышы эсептелинип келген, бирок, Россиянын мамлекеттик императордук архивинин маалыматына ылайык 1888-жылдан баштап Беловодское айылында ветеринардык пункт иш жүргүзгөн. Демек, Кыргыз Республикасынын ветеринардык кызматынын тарыхый башаты 1888-жыл деп кабыл алынышы керек. 1907-жылдын 29-30-апрелинде Пишпекте ветеринардык врачтардын бодонун көк көйнөгү менен күрөшүүгө арналган кеңешмеси өткөрүлгөн.From the 60s of the 19th century, the current territories of Kyrgyzstan were included in the Russian Empire. Therefore, the situation of the veterinary medicine of Kyrgyzstan at the end of the XIX century and the beginning of the XX century is closely related to the history of the development of the veterinary medicine of the Russian Empire. The aim of this article is to investigate the state of veterinary medicine in Pishpek and Przhevalsky counties of the Semirechye Oblast of Turkestan in 1868-1917 compared to the first stage of formation and development of veterinary medicine of the Russian Empire. As a result of the research, the following information was obtained: until the 70s of the 19th century, the term veterinary doctor was unknown not only in Turkestan, but also in the European part of Russia. In 1879, the plague of cattle (Morbillivirus infectious disease, pestis bovum) spread in the Turkestan region, and the Russian government took practical measures to eliminate the disease, allocated funds and sent veterinary specialists. In 1910, they managed to stop the epizootic of plague in Semirechenskaya Oblast, and then in Turkestan. The beginning of the veterinary service in Kyrgyzstan was considered to be the opening of a veterinary station in Chaldibar in 1891, but according to the information of the State Imperial Archive of Russia, a veterinary station operated in the Belovodskoe village from 1888. On April 29-30, 1907, a meeting of veterinary doctors dedicated to combating the plague of cattle was held in Pishpek. Keyword: Kyrgyzstan; veterinary service; history of veterinary medicin More less

Fatih Ramazan İSTANBULLUGİL | Ulaş ACARÖZ | Damla ARSLAN ACARÖZ

Article | 2023 | MANAS Journal of Agriculture, Veterinary and Life Science (MJAVL)13 ( 2 )

Foodborne pathogens like Salmonella and Listeria monocytogenes are microbial agents capable of causing severe illnesses, and they pose a perpetual menace to the food industry. Given their potential to jeopardize human health, both food producers and consumers hold significant concerns regarding these pathogens. The quest for novel strategies and natural preservatives in the domain of food safety holds paramount importance in the effort to curtail the dissemination and contamination of these pathogens. In this context, honey stands out as a notable natural product with substantial potential. Honey, through its bioactive constituents, . . . including phenolic compounds, specialized enzymes, and particularly the production of hydrogen peroxide, can serve as an efficacious tool in combatting microorganisms. This review undertakes an exploration of the antimicrobial impacts of honey on Salmonella and Listeria monocytogenes by conducting a comprehensive assessment of existing literature and consolidating available data. The existing data strongly indicates the potential of honey's antimicrobial components to hinder the proliferation and dissemination of these pathogens. This review's principal aim is to outline a path for future research and applications, acknowledging the essential need for additional data and thorough investigations before efficiently deploying honey as a countermeasure against these pathogens. Keyword: honey; salmonella; listeria monocytogenes; antimicrobial effect; food pathogen More less

Kadiyan BOOBEKOVA

Article | 2015 | MANAS Journal of Social Studies (MJSS) - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi4 ( 3 )

Көптөгөн жылдар бою чет мамлекеттердин кол астында калган Финляндия калкы азыркыга чейин өздөрүндө калыптанып калган окуу көндүмүн өнүктүрүп, өлкөсүндөгү түрдүү этникалык топтордун көптүгүнө карабастан билим берүү тармагында иштиктүү реформаларды жасаган. Соңку жылдардагы эл аралык PISA сынагында жана PIRLS, TIMSS жарыштарында Финляндиялык окуучулар математика, табигый илимдер жана окуу жөндөмү боюнча алгачкы орундарды алып келет. Өлкөнүн 2000, 2003, 2006, 2009 жана 2012-жылдардагы жогорку даражадагы көрсөткүчтөрү бардык дүйнөнүн, өзгөчө алдынкы орундарга ээ болгон башка OECD өлкөлөрүнүн да көңүлүн бурууда. Финляндиянын билим берүү . . .системасын изилдөө максатында көптөгөн изилдөөчүлөр башка өлкөлөрдөн келүшүүдө. Бул эмгекте Финляндиянын билим берүү системасы, мектептеринин эл аралык деңгээлдеги ийгиликтери жана ага таасир тийгизген факторлор анализденген. Алардын акыркы жылдардагы эл аралык сынактардагы ийгиликтерин изилдөө билим берүү системабыздын өнүгүүгө багыт алуусу үчүн өз салымын кошот деген ойдобуз. - Keywords: Түйүндүү түшүнүктөр: билим берүү системасы, мектептин ийгилиги, реформа, билим берүү саясаты, эл аралык сынактар More less

Erkan EFİLTİ

Article | 2021 | MANAS Journal of Social Studies (MJSS) - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi10 ( 1 )

Bu çalışmanın amacı özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin umutsuzluk düzeyi tanrı algısı ve çocuğunu kabul-ret düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın yöntemi ilişkisel tarama modeli olarak belirlenmiştir. Araştırma da veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu, Beck Umutsuzluk Ölçeği, Tanrı Algısı Ölçeği ve Ebeveyn Kabul-Red ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada 195 anneden veri toplanmıştır. Araştırma bulgularına göre özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin tanrı algısı yükseldikçe umutsuzluğunun azaldığı sonucu bulunmuştur. Araştırmada annelerin umutsuzluk düzeyi yükseldikçe ebeveyn kabul-ret düzeyinin . . .de yükseldiği görülmektedir. Umutsuzluk alt boyutları ile ebeveyn kabul-ret değişkeni arasındaki ilişkiyi incelendiğinde gelecekten beklenti ile ebeveyn kabul-ret düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Annelerin motivasyon kaybı ve umut düzeyleri yükseldikçe ebeveyn kabul-ret düzeyleri de yükselmektedir. Annelerin Tanrı algıları ve çocuğunu kabul-ret arasındaki ilişkiye bakıldığında annelerin tanrı algısı ve çocuğunu kabul-ret düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Araştırmanın en önemli sonuçlarından biri olarak; Tanrı algısı umutsuzluğu olumsuz etkilerken, umutsuzluk, ebeveyn kabul-ret düzeyini olumlu yönde etkilemektedir ve Tanrı algısı ile ebeveyn kabul-ret arasında bir ilişki bulunmamıştır More less

Yavuz Ercan GÜL | Nadir ÇELİKÖZ

Article | 2018 | MANAS Journal of Social Studies (MJSS) - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi7 ( 3 )

Bu araştırmanın temel amacı üniversite öğrencilerinin sabır eğilim düzeylerini belirlemektir. Tarama modeline dayalı olarak yürütülen araştırmanın verileri 2017-2018 eğitim öğretim yılında Süleyman Demirel Üniversitesi Edebiyat Fakültesi ’öğrencilerinden toplanmıştır. Çalışma grubu içerisinde yer alan toplam 322 öğrencinin 211’ini bayan, 121’ini ise erkek öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Schnitker (2012) tarafından geliştirilen ve orijinal adı “3-Factor Patience Scale” olan Sabır Ölçeği kullanılmıştır. Ulaşılan sonuçlar üniversite öğrencilerinin sabır eğilimlerinin yüksek olduğunu ortaya koymuştur. A . . .yrıca öğrencilerin sabır eğilimlerinin cinsiyet, bölüm ve sınıflarına göre farklılaştığı, bununla birlikte gelir düzeyi ve yaşlarına göre farklılaşmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır More less

Yusuf YURDİGÜL

Article | 2017 | MANAS Journal of Social Studies (MJSS) - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi6 ( 4 )

Иранское кино является одним из важных представителей киноиндустрии третьего мира. Кино, чья история параллельна иранской революции, построено на устоявшейся традиции литературы и культуры Ирана. С одной стороны, это традиция, тесно связанная с прошлым, с другой стороны, это форма художественного самовыражения. Именно она развивает методы против культурного влияния Запада. Вклад фонда Фараби в развитию иранского кино очень велик. Потому что именно основа Фараби стала решающим фактором в переходе от дореволюционных кинематографических постановок западного стиля к традиционалистским структурам. Борьбой с политическими и социальными ог . . .раничениями цензуры обусловлен и стиль иранских фильмов More less

Khaiitmirza SOTVOLDİYEV

Article | 2023 | MANAS Journal of Religious Sciences - MANAS Din Bilimleri Dergisi (MDBD)2 ( 2 )

Куран алгач адамдын аң-сезимине, андан соң адам тарабынан барак үстүнө жазылган Аллахтын сөзү. Куран катардагы адам баласы түшүнгөн, жөнөкөй тилде, мааниси түшүнүктүү, кишинин логикасына/акылына туура келген түзүмдө келген. Албетте ал эң алгач Аз. Мухаммад, сахабалар доорунда келгендеги жандуулугу менен кийинки мезгилдеги табияты бири-биринен таптакыр айырмаланып турат. Себеби Аз. Мухаммад менен сахабалардын доорунда Куран оозеки формада жана ошол коомдун аң-сезимине, дүйнө таанымына, маданиятына жана аларга таандык жашоо образына ылайык мүнөздөгү табиятты камтыган. Аз. Мухаммаддын доорунан узакташкандан баштап жогорудагы өзүнүн кас . . .иетин жоготкон. Муну менен катар арап эмес башка коомдордун мусулманчылыкты кабыл алышы Куранды түшүнүүдө жаңы проблемаларды жарата баштаган. Куран илимдеринин пайда болушунун негизги себептеринен бири да Аллахтын сөзүн түшүнүү жана андагы терең маанилерди билүү эле. Бирок Куран келгендеги алгачкы күндөн бүгүнкү күнгө чейин аны түшүнүүгө багытталган иликтөөлөр кандай жетишкендиктерге жеткендиги ар бир пенденин көңүлүн кызыктырып келет. Эң алгачкы күндөн баштап азыркы күнгө чейин Куранды түшүнүүдө проблемалар болуп келгендиги айкын. Бирок мезгилдин өтүшү менен Курандын тексттин негиз ал алган чечмелөөлөр маселенин маңызын өзгөрттү десек болот. Ачкыч сөздөр: Куран, Аз. Мухаммад, сахаба, маани, илим Kur’an öncelikle insan zihnine, sonra mushaflara yazılan Allah’ın kelamıdır. Kuran sıradan bir insanın anlayacağı, anlaşılır, insan mantığına uygun yapıda inmiştir. Elbette ki ilk geldiği canlılığıyla sonraki durumu farklılık arzeder. Çünkü Hz. Peygamber ve sahabiler devrinde Kuran sözlü biçimde ve o devrin insan zihnine işleyen, fikrine, kültürüne ve hayat şartlarına uygun anlam ihtiva etmekteydi. Aynı zamanda vahyin sözlü biçimde zihinde kavranması için amele dökülmesi icab etmektedir. Hz. Peygamber’in vefatında sonra Ku’an ilk canlılığını kaybetmiştir. Bununla birlikte arap olmayan başka kavimlerin İslamı girmesiyle birlikte Kur’an’ın anlaşılması hususunda sorunlar ortaya çıkmıştır. Kur’an ilimlerinin ortaya çıkış sebeplerinden biri de Allah’ın kelamını ve onun muhtevasındaki anlamların anlaşılması idi. Fakat Kur’an’ın ilk indiği günden bugüne kadar onun anlaşılmasına yönelik araştırmalar hangi başarıları elde ettiği merak konusudur. İlk geldiği günden bugüne kadar onun anlaşılmasında sıkıntıların hep devam ettiği aşikardır. Zamanın geçmesiyle Kuran metnini odağın merkezine alan tefsir çabaları sorunun mahiyetini değiştirmiştir. Anahtar Kelimeler: Kur’an, Hz. Muhammed, sahabi, anlam, ilim More less

Hasan GÜZELBEKTEŞ

Article | 2017 | MANAS Journal of Agriculture, Veterinary and Life Science (MJAVL)7 ( 1 )

Sığırlarda paralitik ileus, sekum dilatasyonu/dislokasyonu ve abomazum hipotonisi gibi motilite yetersizliğine sebep olan hastalıklar önemli verim kayıplarına neden olabilmektedir. Sığırlarda gastrointestinal motilite düzenleyicileri ile ilgili bilgiler yetersizdir. Sunulan bu araştırmada sisaprid ve betanekol’un iki farklı dozunun ve kombinasyonların sağlıklı buzağıların abomazum motilitesi ve boşalma oranı üzerindeki etkinlikleri dört farklı metotla belirlendi. Araştırmada hayvan materyali olarak doğumu takiben 4-5 günlük, sağlıklı toplam 10 adet buzağı kullanıldı. Her buzağıda yüksek ve düşük doz sisaprid, betanekol ve kombinasyo . . .nlarının uygulanmasını takiben 30 dakika sonra süt ikamesi içirildi. Buzağılardan 12 saat süresince aralıklı olarak kan örnekleri alındı. Abomazal motilite ve boşalma oranı asetaminofen absorbsiyon test, ultrasonografik metot, abomazal intraluminal basınç ve glikoz değişim grafiği ile değerlendirildi. Sağlıklı toplam 5 adet (4-5 günlük) buzağı kullanıldı. Buzağılar süt ikamesi (60 ml/kg) ile günlük olarak aynı saatlerde beslendi. Buzağılardan deneme süresince aralıklı olarak kan örnekleri alındı. Abomazal motilite ve boşalma oranı asetaminofen absorbsiyon test, ultrasonografik metot, abomazal intraluminal basınç ve glikoz değişim grafiği ile değerlendirildi. Ultrasonoğrafik yarı ömür ve β sonuçları irdelendiğinde, sadece süt ikamesi verilen kontrol grubuna göre tüm ilaç uygulamalarının bu değerlerinin daha küçük olduğu ( More less

Kürşat ALTAY

Article | 2016 | MANAS Journal of Agriculture, Veterinary and Life Science (MJAVL)6 ( 2 )

Bu derlemede kenelerin sistemdeki yeri, genel morfolojik ve biyolojik özellikleri, beslenme, kene-konak-patojen ilişkileri, vektörlük (Mekanik ve Biyolojik nakil), arthropodların patojenlerle enfeksiyonu, hastalık etkenlerinin vektörlerden omurgalı konaklara nakli ve kenelerle taşınan önemli hastalıklar üzerinde durulmuştur.- Keywords:kene, kenelerle nakledilen hastalıklar,

Canıl İSKAKOVA

Article | 2023 | MANAS Journal of Engineering (MJEN)11 ( 1 )

Maksym is a Kyrgyz ethnic beverage made from milled cereals such as wheat, barley, or maize, boiled in water, and then fermented using yeast and lactic acid bacteria as a starter culture. The aim of this study was to investigate the changes in the consistency and sensory properties of Maksym after industrial production during refrigerated storage. The acidity of the beverage increases and the total soluble solids decrease after 21 days. The amount of lactic acid bacteria (LAB) and yeast after production were 9.36 and 9.46 log cfu/mL, respectively. After 21 days it is indicated that the amount of both starter cultures decreased by 2 . . .log units. In terms of acceptability, the sensory properties after 7 days of storage received the highest rating. However, the acidic taste after 21 days of storage received the lowest rating. Rheological measurements carried out at 5, 10, 20, and 30°C also revealed these changes. Four rheological models (Newtonian, Herschel-Bulkley, Ostwald De-Waele, and Casson) were used to describe the flow behaviour of the beverage. The Casson model was superior to other rheological models. The effective viscosity of Maksym was decreased from 2.66 to 1.96 mPa·s after 21 days of cold storage. The activation energy was decreased from 23.10 and 14.94 kJ/mol and indicated the thinning of viscosity of the beverage. The obtained parameters can be used to predict the shelf-life model and product labelling by its expiry period, as well as to control the quality of Maksym. Keyword: maksym; fermented beverage; rheological properties; microbiology; sensory; storag More less