Osman ARICAN

Article | 2013 | Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi / SDU Journal of Social Sciences ( 29 )

Akbar Rıskulov’un “Kanıkey Taytoru Çapkanda” şiiri çağdaş gelişmeler ışığında dilbilimsel metotlardan “ontolojik metotla” incelenmiştir. Bu metotta Ses tabakası, Anlam tabakası, Nesne - Karakter tabakası ve Kader tabakası gibi dört unsur göz önüne alınmştır. Söz konusu çalışma Kırgız şiirinin ilkleri arasındadır. Akbar Rıskulov’un “Kanıkey Taytoru Çapkanda” şiirinin seçilmesinin sebebi “ontolojik metot” unsurlarının bu şiirde uygulanabilmesidir.Edebi değerlendirmelerde dilden ve dilbilimden faydalanmak gerektiği daha belirgin hale gelmiştir. Ayrıca psikoloji, sosyoloji ve felsefenin yeni gelişmelerinden istifade etmeden nesnel bir d . . .eğerlendirme yapılamayacağı görülmüştür. Akbar Ryskulov’s poetry named “Kanykey Taytory Chapkanda” is researched on the basis ontological method, one of the linguistic methods, to meet current demand. Basically, four main elements such as sound layer, semantic layer, object layer and fate layer are considered here. This research method is being used only todays researches of Kyrgyz poetry. The reason why we choose Akbar Ryskulov’s poetry named “Kanykey Taytory Chapkanda” is that elements of ontological methods can be seen here quite clearly. That is to say, it has become clear that researching methods of linguistic must be used while studying literature. Besides, we can notice that while analyzing texts or poetry, innovations of the areas such as philosophy, psychology and sociology should be taken into consideration More less

Roza ABDIKULOVA

Article | 2014 | Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi / SDU Journal of Social Sciences ( 31 )

Kırgızistan egemenliğini aldığından bu yana Kırgız ve Kırgızistan Tarihi Sovyet ideolojisinden arındırılıp tarafsız olarak yeniden ele almak ve yazmak işine başlanmıştır. Yakın dönem siyasi olaylarından biri ve belki en başta gelenlerden olarak 1916 Türkistan İsyanı sadece Kırgızlar ile ilgili değil, tüm Türk Dünyası’nı ilgilendirecek tarihi olaydır. Bu konuyla ilgili Sovyet tarih yazıcılığında her ne kadar bilimsel çalışmalar yapılmış ise de günümüzde yenice bakmak ve araştırmak devam etmektedir. Her gün geçtikçe 1916 Türkistan isyanıyla ilgili arşiv belgeleri, hatıratlar, seyahatnameler ortaya çıkmaktadır. İşte bunlardan biri de 1 . . .916 yılındaki Türkistan İsyanının en büyük kısmını oluşturan Yedisu isyanında Kırgızlarla beraber Rusya İmparatorluğu’na karşı mücadele eden Beş Osmanlının birisi olan Adil Hikmet Bey’in yazdığı ‘Asya’da Beş Türk’ adlı eseridir. Eserde bahsedilen beş Osmanlı-Türkü hakkında Kırgız dilinde yazılan eserlerde de bilgiler geçmektedir. Makalede yukarıda adı geçen eserde bahsedilen bilgileri birkaç sınıflandırmalara ayırarak incelemede bulunulmuştur. - Since Kyrgyzstan took sovereignty, writing the history of Kyrgyz and Kyrgyzstan has begun again. One of the main political events Turkestan Revolt in 1916 is the related not only Kyrgyzs but also all of the Turkic world. Although scientific studies on this subject began in Soviet historiography, investigating and studing are still going on nowadays. Archive materails, memoirs and travel books about Turkestan Revolt in 1916 are coming out day by day. One of them is memoir named ‘Five Turks in Asia’ written by Adil Hikmet who was one of the five Ottoman Turks fought against the Russian Empire together with Kyrgyzs in Yedisu Revolt forming the largest part of the Turkestan Revolt in 1916. There are data written in the Kyrgyz language about five Ottoman Turks in the work. The data given in the work have been classified into several groups in this article More less

Muratbek KOCOBEKOV

Article | 2015 | Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi / SDU Journal of Social Sciences ( 36 )

Kırgız Kağanlığı’nın toprakları siyasi gelişmeler çerçevesinde değişiyordu. Devletin ilk oluştuğu yıllarda ülkenin güney sınırları Sibirya’daki Minusinks bölgelerine ulaşırken, daha sonra sınırlar Merkezi Asya’yanın konargöçerlerine kadar uzanıyordu. Bu durum hem yazılı kaynaklar hem de Kırgızlara ait maddi eserlerin yayıldığı bölgeler vasıtası ile kanıtlanmaktadır. Kırgız Kağanlığı’nın siyasi topraklarının genişlemesi, aynı zamanda diğer halklar ile olan etnik ilişkilerde bulunmasına neden olmuştur. Kırgızların siyasi teesirinin artmasından dolayı Kırgızların diğer halklar ile olan ilişkileri gelişti ve bu durumu özellikle Kırgız d . . .evletinin siyasi etkinliğini komşu halklar ile olan gelişmiş ilişkilerinden tespit etmek mümkün olmaktadır.- The territory of Kyrgyz Khanate was changing in light of the political developments. The southern borders of the state were reaching Minusinks in Siberia in early years while later it stretched to the Central Asian nomads. This was historically proven by the written sources and Kyrgyz written inscriptions in wide region. The expansion of the political territory of Kyrgyz Khanate has also led to engage in inter-ethnic relations with other peoples. Due to the proliferation of the Kyrgyz political affects developed the relations with other peoples and this situation, the effectiveness of political affairs of Kyrgyz people in particular, could be determined through the improved political relations with the neighboring peoples More less

Bayram KODAMAN

Article | 2012 | Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi / SDU Journal of Social Sciences ( 25 )

20. yüzyıl başında emperyalist Batılı devletler, hem Şark meselesini halletmek hem de Rusya’da ortaya çıkan Bolşevik rejimi yalnızlaştırmak için çabaladılar. Ancak bu durum Sovyet Rusya ve Anadolu hareketini birbirine yaklaştırdı ve bir çıkar ortaklığı kurulmasını sağladı. Türk Milli Mücadelesinin başarıya ulaşmasında ve Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşuna giden yolda dolaylı da olsa Bolşevik ihtilali önemli rol oynadı. Western imperialist states tried to settle Eastern Question and also to isolate the Bolsvik regime in Russia. But this situation closed to Soviet Russia and Anatolian Movement to each other and caused to the establishm . . .ent of a partnership. As a result Bolshevik revolution had an indirect role in the establishment of the Republic of Turkey More less

Zuhra ALTIMIŞOVA

Article | 2013 | Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi / SDU Journal of Social Sciences ( 29 )

Günümüzde basın çok önemlidir, bundan dolayı gayriresmi dördüncü güç olarak da adlandırılmaktadır. Sovyetler döneminde basın çok önemli ideolojik bir propaganda vasıtası olarak kullanılmıştır. Makalede Sovyet yönetimi kurulduktan sonra Kırgızistan’da Kırgızca yayınlanan ve günümüze kadar yayın hayatına devam etmekte olan ilk süreli yayının 1940 yılına kadar tarihçesi ele alınmıştır. 7 Kasım 1924’te ―Erkin-Too‖ (Bağımsız Dağ) adıyla yayınlanmaya başlayan gazetenin adı Ağustos 1927’de ―Kızıl Kırgızstan‖ olarak değiştirilmiştir. Gazete yayına ilk önce Arap harfiyle başlamış 1930’lara doğru Latin harfiyle, 1942’den sonra Kiril harfiyle . . .yayına devam etmiştir. Böylece Kırgızca üç farklı alfabe değiştirmiştir. 1920’li yıllarda Kırgızca ders kitapları bulunmadığından gazetenin ilk sayıları vilayetlerde kılavuz, alfabe kitabı, orta yüksek, öğretim kurumlarında ders kitabı olarak kullanılmıştır. Kızıl Kırgızstan gazetesi Kırgız yazılı edebiyatına ve gazeteciliğine önemli katkılarda bulunmuştur. 1920-1930’lu yılların araştırılmasında çok değerli kaynak niteliğini taşıyan gazetede, ele aldığımız dönemdeki Kırgızistan’ın siyasi tarihi, ekonomisi, kültürü hakkında önemli bilgiler yer almaktadır. Makalede gazetenin toplum üzerindeki siyasî, ekonomik ve sosyal-kültürel işlevine değinilmiştir. Nowadays press is considered to be very important, that’s why it is called as forth power behind-the-scenes. The press was used as a very crucial means of ideological advocacy during the Soviet period. The article is devoted to the history of the first Kyrgyz periodical after the Soviet establishment till 1940 which is still in publish. The name of the newspaper which began being published named ―Erkin -Too‖ (Independent Mountain) on the 7th of November in 1924 was changed into ―Kyzyl Kyrgyzstan‖ in August 1927. It was initially published in Arabic letters, then it was published in Latin letters in 1930s, it continued publishing in Cyrillic letters after 1942. Because there were no textbooks in Kyrgyz, the first numbers of newspaper were used as a handbook, an ABC book, a textbook in secondary and high schools. The newspaper Kyzyl Kyrgyzstan made a significant contribution to the Kyrgyz literature and periodical press. Important information about policital history, economy and culture of Kyrgyzstan in the period which we are researching in the newspaper considered as a crucial source of studying 1920-1930s has been given. The political, economic and social - cultural functions of the newspaper were touched upon in the article More less

Bayram KODAMAN

Article | 2012 | Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi / SDU Journal of Social Sciences ( 26 )

The Tsarist Russia, entered the First World War on the side of the Entente Powers, suffered heavy losses in the western front. This was a result of issuing an Imperial Decree in 1916, to call about 500.000 recruits from the Muslim Turkish communities in Turkestan (Kyrgyz, Uzbek, Turkmen, Kazakh) who were treated until that time as second class citizens who were exempted from the military service. The Turkish people, discriminated for long in times of peace, refused to obey this appeal of the Russian Government. The response of the Russia government was harsh. The Russian government considered this rejection as rebellion to the gover . . .nment and mobilized her army to suppress Turkish people in Turkestan. Russian army implemented extreme measures and used extreme violence to the Turkish people. In other words, the Russian government under the pretext of this refusal started massacres against the Turkish people. The refusal of the Turkish people to go the War especially to the front as labors became a pretext for the Russian government for anti-Turkish pogrom. This paper focuses on the causes of revolt. The reasons of Turkish struggle was against the Russian imperialism and discrimination of colonial administration in all sphere of life (social, cultural, economic, legal and administrative). Rus Çarlığı, Birinci Dünya Savaşına İtilaf Devletleri safında giren Rus Çarlığı Batı cephesinde ciddi kayıplar vermişti. Bunun sonucunda 1916’da çıkarılan kararname ile o güne kadar ikinci sınıf vatandaş olarak görülen ve askerlik hizmetinden muaf tutulan Müslüman Türklerden (Kırgız, Özbek, Türkmen,Kazak) 500.000 kişi silah altına çağrıldı. Barış döneminde uzun zamandır farklı muamele gören Türkler, Rus hükümetinin bu çağrısını reddettiler. Bu itiraza Rus hükümetinin cevabı sert oldu. Bu itirazı bir isyan olarak Kabul ederek Türkistandaki Türkler üzerinde ordu baskısı oluşturdu. Rus ordusu burada olağandışı görülmemiş bir şiddet uyguladı. Başka bir ifadeyle bu bahaneyle Rus Hükümeti Türklere karşı bir katliama başladı. Türklerin ön saflarda özellikle iş gücü olarak savaşa gitmeyi reddetmeleri Rus Hükümeti adına bir anti-Türk pogrom için bahane oldu. Bu çalışma, Türklerin Ruslara karşı More less

Bayram KODAMAN

Article | 2011 | Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi / SDU Journal of Social Sciences ( 23 )

Liberalizm, bir ülkede ferdi toplumun en küçük hücresi ve birimi kabul eden, onu siyasi-iktisadi-sosyal sisteminin merkezine koyan düşünce akımıdır. Bu açıdan bakıldığından demokrasi, hukuk devleti gibi kavramlarla yakından ilişkilidir. Bu çalışmada liberalizm demokrasi ilişkisi çerçevesinde hukuk devleti, milli devlet, siyasi partiler, yüksek refah ve kültür seviyesi gibi kavramların ilişkisi ele alınmıştır. Liberalism is a thinking movement that aceppts an individual as a smallest cell and the unit of society and the center of the political-economic-social system. From this perspective, liberalism is closely related to democracy, . . .rule of law. In this study, the relation of democracy, rule of law, the nationn state, political parties, the high-level welfare and culture are discussed within the framework of liberalism More less