Filters
Filters
Found: 20 Piece 0.001 sn
Publication type [2]
Language [2]
Index Type [1]
National/International [1]
Göçebe Uygarliği Işiğinda Türk Atinin Yetiştirilmesi ve Mülkiyeti (Kirgiz Kültürü Örneğinde)

Kayrat BELEK

Article | 2017 | Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi / International Journal of Turkish Literature, Culture, Education6 ( 2 )

Eskiçağlarda konargöçerler tarafından atın evcilleştirilmesi ve binek hayvanı olarak kullanılması, insanoğlunun tarihinde bir dönüm noktası olarak kabul edilmektedir. Bu bağlamda Türklerin atlarının, uçsuz bucaksız steplerde hızlı hareket etmesi, açlığa, susuzluğa ve dağ silsilelerini aşmaya dayanaklı bir yapıda olması, hem göçebe uygarlığının gelişmesinde hem de Türklerin Avrasya coğrafyasının geniş bir kesimine yayılmalarında ve atlı imparatorluklar kurmalarında önemli bir rol oynamıştır. Bu bakımdan makalemizde konar-göçerlerin kültür değerlerini günümüze kadar canlı bir şekilde barındıran Kırgız Türklerindeki at kültürü örnek al . . .ınarak, konargöçerlerde Türk tipi atın ortaya çıkması, sosyal hayattaki yeri, onları yetiştirilmesi, güdülmesi ve mülkiyeti ele alınmaktadır More less

KARŞILAŞTIRMALI OLARAK KIRGIZ TÜRKÇESİNDEKİ HAFTA GÜN İSİMLERİ

Negizbek ŞABDANALİYEV

Article | 2023 | Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi / International Journal of Turkish Literature, Culture, Education12 ( 4 )

Bu makalede Kırgız Türkçesinde kullanılmakta olan hafta gün isimleri ele alınmıştır. Kırgız Türkçesine Farsçadan ve Arapçadan girip daha çok resmiyette kullanılan hafta gün isimlerinin yanında konuşma dilinde kullanılan ve sıra sayı sıfatları ile kün “gün” kelimesinin birleşiminden yapılan öz isimlerin de oldukça yaygın olduğu belirtilmiştir. Ayrıca Farsçadan giren hafta gün isimlerindeki sayılar ile Kırgız Türkçesi konuşma dilinde kullanılan öz Türkçe hafta gün isimlerindeki sayılar arasında bir uyumsuzluğun olduğu gösterilmiş ve sebepleri açıklanmaya çalışılmıştır. Haftanın başlangıcını belirlemede önemli yeri olan hafta içi tatil . . . günlerinin isimlerinin üzerinde de özellikle durulmuştur. Bunun yanında hafta sisteminin, yani bugünlerde bütün dünyada resmî olarak kullanılmakta olan yedi günlük döngünün ortaya çıkışının sebeplerine, ayrıca diğer döngülerin, mesela, beş günlük, sekiz günlük, on günlük vs. haftaların içinden işte yedi günlük haftanın daha çok yaygın olmasının sebeplerine de değinilmiştir. Tüm bu meseleleri farklı açılardan ele alabilmek maksadıyla değişik kültürlerdeki hafta kavramı, hafta gün isimleri, hafta içindeki tatil günleri üzerinde de ayrıca durulmuştur. Anahtar Kelimeler: Hafta, şambe/şambe, Kırgız Türkçesi, Farsça, İngilizce, Rusç More less

ANADOLU VE KIRGIZ TÜRKLERİNİN ATASÖZLERİNDEKİ “ÇALIŞKANLIK” DEĞERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ

Yavuz Ercan GÜL | Akmatali ALİMBEKOV

Article | 2020 | Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi / International Journal of Turkish Literature, Culture, Education9 ( 2 )

Bu çalışmada, Türk ve Kırgız atasözleri içerisindeki çalışkanlık ile ilgili ortak atasözleri seçilerek, analiz edilmiştir. Araştırmada betimsel araştırma tekniklerinden olan doküman analizi tekniği ile verilere ulaşılmış ve verilerin çözümlenmesinde ise içerik analizi tekniğinden faydalanılmıştır. Araştırma sonucunda, Anadolu ve Kırgız Türklerindeki çalışkanlıkla ilgili atasözlerinin ortak özellikleri olarak kısaca çalışmayı seven, tembellikten kaçınan, zahmete katlanabilen, hüner sahibi, laftan çok işe değer veren, tembelliği utanılacak bir durum olarak gören, bereketi ve kazancı çalışma yoluyla arayan şeklinde belirlenmiştir. . . . More less

Madaniyattar kesilişinde bilim berüü maseleleri cana alardin çeçilişi = Problems of Education in Cross-Cultural Environments and Their Solutions

Nurbübü ASİPOVA

Article | 2015 | Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi / International Journal of Turkish Literature, Culture, Education4 ( 1 )

Makalede çok kültürlü ortamda üniversite öğrencilerinin eğitim ve sosyalleşme problemleri incelenmeye çalışılmıştır. Araştırma, Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesi’ndeki eğitim süreci örneğinde yapılmıştır. Eğitim sahasının genişlemesi ve küreselleşmenin etkisiyle öğretmen ve öğrencilerin eğitim sürecinde etno-kültürel ve ahlaki etkileşim özellikleri açıklanmıştır. - Anahtar Kelimeler: Kültürler arası çevre, yükseköğretim kurumlarında eğitim ve sosyalleşme, etno-kültürel özellikler, bireysel ahlaki kültür = The article deals with the problems of education and socialization of students in a cross-cultural environment. The stud . . .y is based on the example of the organization of educational process in the Kyrgyz-Turkish Manas University. Given the expansion of educational space in the context of globalization describes the peculiarities of ethno-cultural and moral interaction of teachers and students in the educational process. - Keywords: Cross-cultural environment, education and socialization in high school, ethnic and cultural feature More less

MOĞOLİSTAN’DAKİ TENGRİ KAGAN (KHOYOR KHAVÇİG UUL / BAGA KHAIRKHAN) YAZITLARI ÜZERİNE

Nurdin USEEV

Article | 2020 | Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi / International Journal of Turkish Literature, Culture, Education9 ( 2 )

Bu makalede, Moğolistan’da 2008 ve 2010 yıllarında bulunan Teŋri Kagan Yazıtları ele alınarak üzerinde okuma ve anlamlandırma önerisi yapılmıştır. Çalışma sonucunda araştırma ve incelemeye konu olan yazıtlardaki bazı kelimelerin daha önce yanlış okunduğu ya da yanlış anlaşıldığı tespit edilerek uygun olduğu düşünülen okunuşlar ve anlamlandırmalar önerilmiştir. Örneğin, daha önce bin sayı ismi yorumlanan A×Н harfler kümesinin evinde anlamına gelen ebine kelimesi olabileceği ileri sürülmüştür. Bu bağlamda ‘Öt(ü)k(e)nde T(e)ŋri K(a)g(a)n y(e)lm(e)si (e)b(i)ne ol(u)rm(a)z’ şeklindeki I. Yazıt, ‘Ötüken’de Teŋri Kagan’ın keşif kolu evinde . . . oturmaz’ diye yorumlanmıştır. II. Yazıt, ‘K(a)m(a)g bod(u)n t(e)li T(e)ŋri K(a)g(a)n (e)rm(i)ş (Bütün halkın eşiti, dengi, dostu Teŋri Kagan imiş)’ şeklinde okunmuş ve anlamlandırılmıştır. Bu yazıtlar da Teŋri Kagan’ın öncü askerlerine ait olup, onlar, ilk yazıtta iç savaşlardan dolayı Ötüken’de, vatanlarında evlerinde sakin oturmadıklarını, görev başında bulunduklarını dile getirmişler, ikinci yazıtta Teŋri Kagan ile amcaları arasında yürümekte olan kavgada Teŋri Kagan’ın haklı olduğunu göstermek istemişlerdir More less

KIRGIZ TOPLUMUNDA AKSAKAL

Arzu KİYAT

Article | 2023 | Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi / International Journal of Turkish Literature, Culture, Education12 ( 3 )

Türk toplumunda bilge, danışman, yol gösterici, akıllı, adaletli gibi çeşitli nitelik ve rolleri bünyesinde bulunduran kişiler önemli görülmüş ve farklı adlarla anılmıştır. Bu adlandırmalardan birini teşkil eden aksakal, Türk toplumunda daha çok bilge, danışman ve yol gösterici nitelikleri ile öne çıkan kişileri belirten bir kavramdır. Aksakallar, bu vasıfları ile sosyal, kültürel, siyasi, dinî olmak üzere yaşamın pek çok alanında etkin kişilerdir. Şüphesiz söz konusu hususun günümüzde belirgin bir şekilde görüldüğü Türk boylarından biri Kırgızlardır. Bu minvalde çalışma, geçmişte ve günümüzde Kırgızlarda aksakal kavramının anlam al . . .anları ile aksakalların toplum üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmaya ait veriler çeşitli kaynakların okunmasının ardından içerik analiz yöntemi ekseninde irdelenerek oluşturulmuştur. İncelemede, aksakalların Kırgız sosyal, siyasi, dinî ve kültürel yaşantısında başat rol oynadığı ve bu rolün edebî ürünlere dahi yansıdığı belirlenmiştir. Türk dünyasının ortak mefhumlarından biri olarak aksakallığın mezkûr coğrafyadaki entegrasyonu, birlik ve beraberliği ortaya koyan bir yapı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kırgızlar, aksakal, danışman, bilge tip More less

Yenisey Yazitlarindaki Erkek Kişi Adlarinda Geçen Kelimelere Göre Eski Türk Erkeği

Nurdin USEEV

Article | 2015 | Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi / International Journal of Turkish Literature, Culture, Education4 ( 1 )

Makalede Köktürk harfli Yenisey yazıtlarında geçen kişi adlarının yapısındaki kelimeler ele alınarak kültürel dil bilim açısından incelenmiştir. Çünkü Köktürk harfli Yenisey yazıtları Türkçenin en eski yazılı metinleri olarak Eski Türk halklarının kültürünü, felsefesini ve toplum hayatını araştırmamız ve anlamamız açısından çok büyük önem arz etmektedir. Kişi adları kültürel değerleri, felsefi bilgileri içermesi bakımından dilin en önemli birimidir. Dolayısıyla eski metinler kültürel dilbilim açısından incelenirken ele alınacak ilk veri kişi adları ve onları oluşturan kelimelerdir. Makalemizde otuza yakın kelime üzerinde araştırma y . . .apılmış, bunların derin kültürel bilgiler yansıttığı tespit edilmiştir. Örneğin, köni ve tüz kelimelerinin dürüst, sadık, doğru anlamlarına gelerek bu kelimelerle anılan kişilerin doğru, dürust olduklarını yansıttığı, enlig kelimesi ile Eski Türklerde cesur erkeklerin ellerine iğne ile damga çekme geleneğinin verildiği tespit edilmiştir. - Anahtar kelimeler: Yenisey yazıtları, kişi adları, kültürel dil bilim, unvan, enlig, al More less

TÜRK DÜNYASINDA İLETİŞİM VE HABERLEŞMEDE A PRİORİ FORMLAR

Baktıbek İSAKOV | Uğur ÜNAL

Article | 2019 | Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi / International Journal of Turkish Literature, Culture, Education8 ( 3 )

İletişim disiplin olarak kişilerarası iletişimi önsel iletişim olarak tanımlar. Topluluksal ve teknolojik gelişmelerin ardından da örgütsel, toplumsal ve kitle iletişim boyutuna eğilir. Bu makalede de bu dört boyutta iletişimi sağlamanın yolları ve gelişimi üzerinde bir açılım yer almaktadır. Hatta bu boyutların ötesinde insanın doğanın bir parçası olarak kendini keşfediş yolculuğunda doğayı izlemesi, anlamaya çalışması, nasıl bir sistem içinde yer aldığını kavramaya çalışması çabası ilk önsel iletişim olarak değerlendirilmiş ve de insanın bulunduğu yer ve ortam (mekân) çerçevesinde, haberleşme bağlamında iletişimsel incelemeye odak . . .lanılmıştır. Daha önceki incelemelerin dışında alan yazına farklı bir katkı sağlamak, tarihi bir profil ortaya koymak amacıyla, çalışmada insanlar arası iletişim ve haberleşme “yöne göre haberleşme” ve “yola göre haberleşme” olmak üzere iki ayrı kategoride araştırılmıştır. Söz konusu kategorisel ayrımın oluşum ve gelişimi de Türk dünyası çerçevesinde değerlendirmeye alınmıştır. Hem Orta Asya Türkleri hem Anadolu Türkleri olarak Osmanlı Devleti’ndeki yapısal durum ve farklılıklar betimsel teknik aracılığıyla incelemeye dâhil edilmiştir. Sonuç olarak, Türk dünyasında haberleşmede önceliğin güvenlik olduğu, tarih boyunca Türk topluluklarının dış tehdit ve tehlikelere karşı haberleşmenin dolayısıyla iletişimin güvenli sağlanabilmesi için tüm çevresel kaynaklardan yararlanmaya çalıştığı anlaşılmıştır. More less

MOĞOLİSTAN’DA YENİ BULUNAN URTYN GOL YAZITI

Nurdin USEEV

Article | 2018 | Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi / International Journal of Turkish Literature, Culture, Education7 ( 4 )

Bu makalede Moğolistan’da yeni bulunan Urtyn Gol Yazıtı ele alınarak üzerinde okuma ve anlamlandırma önerisi yapılmıştır. Çalışma sonucunda araştırma ve incelemeye konu olan yazıttaki bazı kelimelerin daha önce yanlış okunduğu ya da yanlış anlaşıldığı tespit edilerek uygun olduğu düşünülen okunuşlar ve anlamlandırmalar önerilmiştir. Örneğin, daha önce çoğalmak anlamına gelen art- fiili olarak yorumlanan iTR harfler kümesinin araştırmak, incelemek anlamına gelen arıt- fiili olabileceği ileri sürülmüştür. Bu bağlamda ‘Yer arıtı keltimiz’ şeklindeki söz konusu yazıt ‘Yer araştırarak geldik’ diye yorumlanmıştır. . . . More less

KANMIILDIG-HOVU (E 62) YAZITI VE ESKİ TÜRKLERDE MASKE KÜLTÜRÜ

Nurdin USEEV

Article | 2018 | Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi / International Journal of Turkish Literature, Culture, Education7 ( 2 )

Bu makalede Yenisey Yazıtlarından Kanmııldıg-Hovu (E 62) Yazıtı ele alınarak üzerinde okuma ve anlamlandırma önerisi yapılmıştır. Çalışma sonucunda araştırma ve incelemeye konu olan yazıttaki bazı kelimelerin daha önce yanlış okunduğu ya da yanlış anlaşıldığı tespit edilerek uygun olduğu düşünülen okunuşlar ve anlamlandırmalar önerilmiştir. Özellikle ‘yüz y(a)p(ı)g k(a)ŋ(ı)m (yüzü kapalı babam)’ tabiri ile yüzü kapatılarak gömülen bir şahısın verildiği, onun yüzünün de maske ile örtüldüğü ileri sürülmüştür.

Manas Eposu Menen Cusup Balasagindin Kutadgu Bilig Dastanında Adam Ukugu Cana Adam Adebi Maselelerinin Çagıldırılışı

Kaliya KULALİYEVA

Article | 2015 | Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi / International Journal of Turkish Literature, Culture, Education4 ( 1 )

İnsanoğlunu iyi yüreklilikle ve insancıllıkla ünleyen Manas destanı gibi Yusuf Balasagın’ın Kutadgu Bilig destanı da insanlara karşı saygılı olmaya, insan haklarını korumaya, değerli bir insan olmaya çağıran destandır. Manas destanında başkahramanlar olan Manas, Koşoy, Bakay, Almambet, Cakıp, Koňurbay, Kanıkey’in karakterleriyle insanlığın millî ve evrensel ahlaki değerlerine ait özelliklerin yansıtıldığını görebiliriz. Cengiz Aytmatov’un Manas destanı, Kırgız ruhunun zirvesidir dediği gibi söz konusu destan, Kırgızlar için bir ebedi enerji kaynağı sayılır. Yusuf Balasagın’ın Kutadgu Bilig eserinin hemen hemen her satırında da aynı . . .düşünceyi görebiliriz. - Anahtar Kelimeler: Destan, şiir, insancıllık, ahlak, adalet = In my article I would like to draw some parallels of the ideals of epic “Manas” with J.Balasagyn’s Kutadgu Bilig where faithfulness, virtuousness, and humaneness and respect for human rights are described. In epic Manas the humanistic morals and mankind peculiarities are given through the main epic heroes like Manas, Koshoi, Bakai, Almanbet, and Kanykei. As Ch. Aitmatov noted the epic Manas is the most treasured expression of the national heritage of the Kyrgyz people. So it is the great pride and dignity for Kyrgyz nation. In “Kutadgu Bilig” by J. Balasagyn all human values are described as well and can be found in every two lines of this poem. - Keywords: Epic, poem, humaneness, courtesy, fairnes More less

MAR BAYCİEV DRAMATÜRJİSİNDE MELODRAM TÜRÜNÜN POETİKASI

Alla NAROZYA

Article | 2015 | Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi / International Journal of Turkish Literature, Culture, Education4 ( 2 )

Makale, dram türünün poetikasını incelemeyi amaçlamaktadır. Makalenin inceleme konusu Kırgız dramaturg Mar Bayciyev’in dram olarak kaleme aldığı ama bize göre melodram olan Her Evde Bayram ve Uzun Mesafe Treni adlı eserleri oluşturmaktadır. Bayciyev’in piyesleri önemli derecede okur, araştırmacı ve rejisör algılarını zenginleştirmektedir. Anahtar Sözcükler: Tür, tarz (genre için), dram, melodram, entrika, peripeteia, hikâyesi, duygusallık, duyuşsal sözlüğü.

Our obligations and policy regarding cookies are subject to the TR Law on the Protection of Personal Data No. 6698.
OK

creativecommons
Bu site altında yer alan tüm kaynaklar Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
Platforms