Zamirgül KAZAKBAYEVA

Article | 2023 | Journal of Applied Spectroscopy90 ( 5 )

The luminescence of Er3 ions in silica glasses synthesized by the direct sol–gel–glass transition method and by melting of activated gel grit using various precursors of optical centers was studied. The formation of complex centers including erbium, aluminum, and alkali metal ions was found to be one way of essentially increasing the half-width of the 4 I 13/2 → 4 I 15/2 luminescence band of these ions. Keyword: complex optical centers; luminescence; rare earth ions; sol–gel method

Mirlan MOLDOBAYEV | Zarlık MAYMEKOV

Article | 2023 | Theoretical Foundations of Chemical Engineering57 ( 5 )

To predict and evaluate the carbon footprint in the gas phase, furnace fuel oil oxidation in excess air (alpha factor 1.3) was studied over a wide temperature (T 298–3000 K, P 0.1 MPa). Equilibrium thermodynamic parameters (entropy, enthalpy, and internal energy) and the concentration distributions of C-, S-, N-, O-, and H-containing components and active particles in the gas phase were determined. Based on the total concentration distribution of C-, S-, N-, O-, and H-containing components and active particles in the gas phase, the weight content of carbon was calculated. Taking into account the chemical matrix of the furnace fuel o . . .il–air system and the weight content of carbon, the man-made load of carbon in the gas phase was found. The results of the work made it possible to evaluate the carbon footprint in the gas phase because of the combustion of fuel, in particular, furnace fuel oil in air. Reduction of the man-made load of carbon oxides (CO, CO2) in the gas phase was achieved by modifying and burning furnace fuel oil in the form of oil-in-water (reverse) emulsions in E-1/9M industrial boilers. Keyword: carbon footprint; concentration distribution; furnace fuel oil–air; gas phase; man-made loa More less

Cengiz BUYAR

Article | 2021 | Journal of International Social Research / Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi14 ( 79 )

İlk defa M.Ö. 201 yılında yazılı kaynaklarda haklarında bilgi verilen Kırgız Türkleri, tarihte çeşitli siyasi organizasyonlar ve devletler teşkil etmişlerdir. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte 31 Ağustos 1991 tarihinde bağımsız Kırgız Cumhuriyeti devleti kurulmuştur. Bağımsızlık sonrası süreçte devlet tarafından ortaya koyulan siyasi söylemler ve uygulamalar ile Kırgızistan, Orta Asya’nın en demokratik ülkesi olarak anılmaya başlanmıştır. Kırgızistan coğrafyası tarihten günümüze ticaret yollarının üzerinde bulunan, merkezî Asya’da doğudan batıya geçiş noktasını teşkil eden jeostratejik ve jeopolitik olarak önemli bir konum . . .a sahiptir. Bununla birlikte zengin yeraltı maden ve enerji kaynakları, ülkenin modern dünyadaki önemini daha da arttırmaktadır. Geçmişte İpek Yolu’nun kazandırdığı önem gibi günümüzde de aynı güzergâh üzerinde planlanan Tek Kuşak Tek Yol projesi Kırgızistan’ın jeopolitik önemini yeniden arttırmıştır. Bu bağlamda gelecekte de bu jeopolitik ve jeostratejik önemin devam edeceği söylenebilir. Orta Asya bölgesinin jeopolitik ve jeostratejik durumu, büyük enerji kaynakları ve zengin yeraltı madenlerinin varlığı nedeniyle rekabetin hızla şiddetlendiği süreçte önemi gittikçe artan Kırgızistan, büyük güçlerin bölge ve ülkedeki etkilerini dengelemek amacıyla dış politika yaklaşımında sürekli olarak çok yönlü dış politika ilkesini korumaya gayret etmektedir. Bu çalışmada bağımsızlık sonrası Kırgızistan’ın siyasi, sosyo-kültürel gelişimi ve bu tarihi süreçte bölgedeki rolü ele alınacaktır. Anahtar Kelimeler: Kırgızistan, demokrasi, Orta Asya, jeopolitik, Türkiye, Rusya, Çin The Kyrgyz Turks, who were informed about them in written sources for the first time in 201 BC, formed various political organizations and states in history. With the disintegration of the Soviet Union, the independent state of the Kyrgyz Republic was established on August 31, 1991. With the political discourses and practices put forward by the state in the post-independence period, Kyrgyzstan has begun to be called the most democratic country in Central Asia. The geography of Kyrgyzstan has an important geostrategic and geopolitical position, which is on the trade routes from history to the present, and which constitutes the transition point from east to west in central Asia. However, rich underground mines and energy resources increase the importance of the country in the modern world. The One Belt One Road project, which is planned on the same route today as the Silk Road gained in the past, has increased the geopolitical importance of Kyrgyzstan again. In this context, it can be said that this geopolitical and geostrategic importance will continue in the future. Kyrgyzstan, whose importance has become more and more important in the process of rapidly intensifying competition due to the geopolitical and geostrategic situation of the Central Asian region, the presence of large energy resources and rich underground mines, constantly strives to maintain the multi-faceted foreign policy principle in its foreign policy approach in order to balance the effects of the great powers in the region and the country. In this study, the political, socio-cultural development of Kyrgyzstan after independence and its role in the region in this historical process will be discussed. Keywords: Kyrgyzstan, democracy, Central Asia, jeopolitic, Turkey, Russia, Chin More less

Fatih Ramazan İSTANBULLUGİL | Ali RIŞVANLI | Ruslan SALIKOV | Ulaş ACARÖZ | Damla ARSLAN ACARÖZ

Article | 2023 | South African Journal of Animal Science53 ( 6 )

The aim of the present study was to determine the relationship of immunoglobulins and cytokine levels in the milk of Kyrgyz mares during the last period of lactation. For this purpose, seven Kyrgyz mares were used. During the last week of lactation, milk samples were obtained from mares four times at intervals of two days. Physicochemical tests were performed on all collected milk samples, and pH, fat, ash, titratable acidity, and dry matter were measured. Interferon-gamma (IFN-γ), interleukin-2 (IL-2), tumour necrosis factor-alpha (TNF-α), and immunoglobulin G (IgG) levels were determined using commercial enzyme-linked immunosorben . . .t assay (ELISA) kits. Based on the measurements, the lowest IgG level was determined on the last day of lactation (10.23 ± 13.13 µg/mL) and the TNF-α level was determined to be the highest on the last day lactation (61.10 ± 75.69 pg/mL). However, no statistical differences between the days in terms of IFN-γ, IL-2, pH, titratable acidity, dry matter, ash, and fat were found. Varying degrees of positive correlations between the parameters existed and were more pronounced between IgG levels and pH values. As a result, it was concluded that in the last period of lactation in Kyrgyz mares, IgG concentrations decreased and TNF-α levels increased in their milk, but substantial changes in milk composition, immunoglobulins, and cytokine levels in milk did not show positive correlations with the physicochemical properties of milk. Keyword: cytokine; immunoglobulin; Kyrgyz mare; mare's mil More less

Özgül SALOR-DURNA

Proceedings Paper | 2023 | IEEE Industry Applications Society Annual Meeting

The research work presented in this paper proposes a method for modeling the behavior of the Electric Arc Furnace (EAF) currents for a tap-to-tap time based on the DFT amplitude histograms of the EAF current waves. The method is used to model the EAF current behavior separately for each phase of the EAF operation: boring, melting and refining. The model is verified by comparing the THD histograms and the flicker measurements of the original and modeled EAF current waveforms. The proposed model can be used as an EAF model in the simulation environment for various purposes before the installation of an EAF. The method has low computat . . .ional load compared to various other techniques, since it utilizes only the amplitude distribution parameters of the first 13 frequency components and the one-cycle signal representing the higher order harmonics. The model is novel in the sense that every time the EAF current signal is generated, a unique waveform reflecting the corresponding distributions is generated, which is compatible with the random behavior of the EAF operation. Keyword: EAF current; EAF modeling; electric arc furnace (EAF); power quality; steel makin More less

Aynura Kabatay Kızı

Article | 2023 | Бюллетень науки и практики / Bulletin of Science and Practice9 ( 8 )

В статье рассматриваются имена собственные в рамках макротекста на примере текстов современных авторов. Раскрывается роль поэтонимов при работе с образом героя: именование как показатель социального статуса, самовосприятие имени, имя в коммуникативных ситуациях и др. В настоящее время мы наблюдаем увеличение интереса к изучению ономастики, включая литературную ономастику. Художественное произведение представляет собой особую область функционирования имен собственных: здесь слова соотносятся не только с реальным миром, но и с созданной действительностью; не только с современным дискурсом, но и с языком самого произведения. В художест . . .венном тексте онимические единицы устанавливают ассоциативные связи, переосмысливаются сначала автором, а затем читателем. Поэтому имена собственные являются важным компонентом в системе средств художественной выразительности. Изучение имен собственных в художественном произведении проясняет авторский замысел, а также позволяет более глубоко и полно интерпретировать текст. Актуальность исследования заключается в том, что работ, посвященных изучению языка современной прозы не так много, кроме того, в научной литературе недостаточно полно изучена роль имен собственных в произведениях художественной литературы. Предметом данного исследования являются имена собственные в художественном тексте. Объектом нашего исследования выступают имена собственные художественного текста в современной прозе. Цель работы - выявить специфику ИС и их роль в структуре художественного текста на примере текстов современных авторов. Материалом явились имена собственные, полученные методом сплошной выборки из текстов современных авторов. Теоретико-методологической основой стали труды отечественных и зарубежных лингвистов. При анализе практического материала использовался описательный метод, производилась систематизация ономастических единиц, а также обобщение относительно связующей роли данных языковых элементов в художественном тексте. Задачи: определить функции онима в художественном тексте, определить особенности имен героев в произведениях современных авторов, определить их стилистические функции. В ходе исследования были использованы метод сплошной выборки при отборе языкового материала (имен собственных) и описательный метод при анализе имен собственных. Результаты: имя является носителем определенного значения, в котором отражается концептуальный замысел автора. Установлено, что выбор имен собственных в художественном произведении определяется контекстом и подчиняется авторскому замыслу. Выводы: имена собственные играют особенно важную роль в структуре художественного текста, служа ключом для выражения авторской творческой индивидуальности, принципов, убеждений и отношения к реальному миру. Если писатель удачно выбирает имя для своего героя, то такое имя приобретает определенную семантико-стилистическую нагрузку и углубляет эмоционально-художественное впечатление как от данного образа, так и от всего произведения в целом. Ключевые слова: художественный текст, имя собственное, поэтоним, ономастикон, персонаж, вторичная реальност More less

Fatih Ramazan İSTANBULLUGİL | Ulaş ACARÖZ | Damla ARSLAN ACARÖZ

Article | 2023 | MANAS Journal of Agriculture, Veterinary and Life Science (MJAVL)13 ( 2 )

Foodborne pathogens like Salmonella and Listeria monocytogenes are microbial agents capable of causing severe illnesses, and they pose a perpetual menace to the food industry. Given their potential to jeopardize human health, both food producers and consumers hold significant concerns regarding these pathogens. The quest for novel strategies and natural preservatives in the domain of food safety holds paramount importance in the effort to curtail the dissemination and contamination of these pathogens. In this context, honey stands out as a notable natural product with substantial potential. Honey, through its bioactive constituents, . . . including phenolic compounds, specialized enzymes, and particularly the production of hydrogen peroxide, can serve as an efficacious tool in combatting microorganisms. This review undertakes an exploration of the antimicrobial impacts of honey on Salmonella and Listeria monocytogenes by conducting a comprehensive assessment of existing literature and consolidating available data. The existing data strongly indicates the potential of honey's antimicrobial components to hinder the proliferation and dissemination of these pathogens. This review's principal aim is to outline a path for future research and applications, acknowledging the essential need for additional data and thorough investigations before efficiently deploying honey as a countermeasure against these pathogens. Keyword: honey; salmonella; listeria monocytogenes; antimicrobial effect; food pathogen More less

Cengiz BUYAR

Article | 2023 | Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi8 ( 2 )

Kırgız toplumunda akrabalık bağları hayli güçlüdür. Aileden başlayarak boy ve el’e kadar şekillenen sosyal, kültürel, askeri ve idari bir yapı mevcuttur. Bu yapılanmanın tarihin en eski dönemlerinden günümüze kadar hemen bütün Türk halklarında da benzeri şekilde devam ettiği görülmektedir. Türk halklarının birçok basamaktan oluşan kendilerine has akrabalık sistemi, hiyerarşik grupları, boy ve cüz yapılanmaları bulunmaktadır. Bununla birlikte bu yapılanmanın halkalarının tamamı açık bir şekilde ortaya konamamakta ve anlaşılamamaktadır. Bu bağlamda Kırgızların geleneksel toplum yapısında önemli bir sosyal kurum veya yapı olan bir atan . . .ın baldarı yani bir atanın evlatları şeklinde adlandırılan yapının araştırılması ve anlaşılması büyük önem arz etmektedir. Bir atanın baldarı yapılanması Kırgız toplumunda alt boy birimi olan uruk yapısının içerisinde değerlendirilen küçük grupların birliği olarak tanımlanır. Bir atanın baldarı tanımlaması, uruk, uruu, oŋ kanat yani sağ kanat, sol kanat, içkilik gibi boy teşkilatının bileşenleri ile de bağlantılıdır. Kırgızlarda boy örgütlenmesi, farklı sınıflandırma seviyelerinde çok çeşitli sosyal özellikleri içerir. Bu çalışmada bir atanın baldarı yapısı ayrıntılı bir şekilde nitel araştırma ve betimsel tasvir yönetimi ile ayrıntılı bir şekilde incelenecektir. Çalışmanın amacı, Kırgız toplum yapısındaki bir atanın evlatları örneğinde Türk halklarının girift bir yapıya sahip olan sosyo-kültürel ve idari teşkilatlanmasıyla ilgili alt birimlerinin ve bunlar arasındaki ilişkilerin daha iyi bir şekilde anlaşılmasına ve araştırılmasına katkı sağlamaktır. Anahtar Kelimeler: bir atanın baldarı, uruk, uruu, boy, Kırgız, Türk More less

Cıldız URMANBETOVA

Article | 2023 | Профессиональное образование в современном мире13 ( 4 )

В статье анализируются глобальные изменения, произошедшие во второй половине ХХ в., которые привели к необходимости предвосхищения изменений мира через призму постановки проблем и выдвижения тех или иных приоритетных философских категорий, основываясь на свойстве философии быть квинтэссенцией мысли эпохи. В то время, когда понятие незыблемой истины уступило место относительным истинам как способам варьирования в контексте происходящих событий, потеряна важность и необходимость высшей истины как недостижимой иллюзии. В соответствии с этим первичность культурно-исторического контекста вывела на авансцену концепт множества истин. С пер . . .еходом к постмодернизму прежде устойчивые философские понятия, которые определяли бытие и человека как субъекта этого бытия, претерпели существенные изменения. Соответственно, обновление философских интерпретаций обоснования мира и самого человека непосредственным образом оказывает влияние на специфику развития и функционирования всех областей человеческой деятельности, включая моральные и правовые нормы, искусство и культуру, науку и технологии. Наиболее важным контекстом развития человечества стал распад онтологического единства мира, некогда служивший незыблемой основой существования. Другим не менее существенным изменением видится перенесение акцента с разума как такового на сосуществование политических разумов. Тем самым усиливается феномен отчуждения. Имплозия сознания, о которой говорил Ж. Бодрийяр, привела к тому, что сознание человека стало разорванным, в результате чего фрагментарность стала нормой восприятия мира и его воспроизведения в ценностных ориентациях. Авторы полагают, что в первой четверти XXI в. происходит переформатирование всех существующих линий связности жизни: отношения человека и природы, человека и общества, человека и человека, что с необходимостью отражается на интерпретациях философских категорий. Ключевые слова: бытие, человек, тенденции, парадигма, дискретность, ценности, идентичность, переформатирование, архетипическо More less

Niyazi AYHAN

Article | 2023 | Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD)23 ( 2 )

Ahir zamanda gelecek bir kurtarıcı olarak Mesih ve Mehdi inancının sadece İslam kültüründe değil, neredeyse diğer bütün din ve kültürlerde ve özellikle Yahudi ve Hristiyan inancında yer aldığı görülmektedir. Medeniyetlerin hiçbir zaman mutlak saf olmadığı ve insanların, değişik kültürlerden daima etkilendiği gerçeği göz önüne alınırsa, insanlık tarihinde Mehdi ve daha sonraları ortaya çıkan Mesih inancının dinlerde müşterek bir fenomen oluşu yadırganmamalıdır. Mesih ve Mehdi, kavramsal olarak kültürler ve dinler arası ortak bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. İslam öncesi inançlarda da rahatlıkla görebildiğimiz bu inanışın özelli . . .kle buhran dönemlerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Bu çalışma, The Messiah adlı Netflix dizisinin sinematografik anlatımına odaklanarak farklı inanç sistemlerinin sinematografik anlatım biçimlerini keşfetmeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede, Netflix dizisinin sinematografik anlatımını incelemek için tematik analiz, karakter analizi: Greimas eyleyenler modeli, karakterlerin içsel çatışmaları ve diğer insanlarla ilişkileri, karakterlerin dini ve kültürel bağlamı, Mesih’e ilişkin dini göstergeler: mucize gösterimleri üzerine değerlendirmeler gibi sinematografik anlatının temel unsurları kullanılarak bir analiz gerçekleştirilmiştir. Söz konusu analiz, sinema ile kültürel ve dini içeriklerin bir araya geldiği karmaşık bir alanın anlaşılmasında katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Anahtar Kelimeler: İslam Mezhepleri Tarihi, İletişim, Sinematografi, Mesih, Mehdi More less

Ercan ÇELİK

Article | 2023 | Journal of Function Spaces

In this study, the modification of the concept of exponentially convex function, which is a general version of convex functions, given on the coordinates, is recalled. With the help of an integral identity which includes the Riemann-Liouville (RL) fractional integral operator, new Hadamard-type inequalities are proved for exponentially convex functions on the coordinates. Many special cases of the results are discussed. Keywords: hadamard-type inequalities; rectangle

Nurdin USEEV

Article | 2022 | Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten / BELLETEN Yearbook of Turkic Studies ( 74 )

M. Avezov, A.N. Bernştam vd. gibi bilim adamlarının araştırmalarına göre VIII-XI. asırlarda gerçekleşen tarihî olayların temelinde ortaya çıkan Manas Destanı, Eski Türk devrinden izler taşımaktadır. Bunlardan biri dil unsurlarıdır. Destan üzerinde yaptığımız çalışma sonucunda Manas Destanı’nda Köktürk harfli yazıtlarda durum zarfı yapımında da kullanılan vasıta hâli /Xn/ eki; Eski Türkçeye mahsus olan /-gXlX/ zarf-fiil eki ve gereklilik ifade eden /-gUlUk/ eki gibi morfolojik özelliklerin bulunduğunu tespit edebildik. Colborstoyun ve kamandayın gibi kelimelerde geçen /Xn/ eki Köktürk harfli yazıtlardaki /In/ eki gibi durum zarfı yap . . .maktadır. İki metinde bulunan /In/ eki Eski Türkçede olduğu gibi vasıta hâli anlamını taşımaktadır. /-gXlX/ eki Köktürkçede asıl eylemin amacını ve başlangıç noktasını bildirmek için kullanılan /-gAlI/ ekine benzerlik gösterirken, /-gUlUk/ eki Eski Uygurcadaki gibi gereklilik ifade etmektedir. Anahtar Kelimeler: Manas Destanı, Eski Türkçe, ek, gramer özellikleri, vasıta hâl More less