Burak OĞUL

Article | 2019 | MANAS Journal of Engineering (MJEN)7 ( 2 )

The behaivour of the solutions of the following system of difference equations is examined, x(n+1)=x(n-20)/[1+x(n-2)x(n-5)x(n-8)x(n-11)x(n-14)x(n-17)] where the initial conditions are positive real numbers. The initial conditions of the equation are arbitrary positive real numbers. Also, we discuss and illustrate the stability of the solutions in the neighborhood of the critical points and the periodicity of the considered equations

Askarbek TÜLÖBAEV | Gülnaz ASKARBEK

Article | 2023 | MANAS Journal of Agriculture, Veterinary and Life Science (MJAVL)13 ( 1 )

XIX кылымдын 60-жылдарынан баштап Кыргызстандын учурдагы аймактары Россия империясынын курамына каратылган. Ошондуктан Кыргызстандын ветеринария тармагынын XIX кылымдын акырындагы жана XX кылымдын башындагы абалы Россия империясынын ветеринария тармагынын өнүгүү тарыхы менен тыгыз байланыштуу. Бул макаланын максаты – Түркстандын Жети-Суу областынын Пишпек жана Пржевальский уездериндеги ветеринария тармагынын 1868 1917-жылдардагы абалын Россия империясынын ветеринариясынын калыптануусунун жана өнүгүүсүнүн биринчи этабына салыштырып иликтөө болуп саналат. Изилдөөлөрдүн жыйынтыгында төмөндөгүдөй маалыматтар алынды: XIX кылымдын 70-жылд . . .арына чейин Түркстанда эле эмес, Россиянын Европалык бөлүгүндө дагы “ветеринардык врач” термини көпчүлүк калкка белгисиз болгон. 1879-жылы Түркстан аймагына бодонун көк көйнөгү (чума, Morbillivirus infectious disease, pestis bovum) жугуштуу ылаӊы жайылып, Россия өкмөтү ылаңды жоюу боюнча практикалык чараларды кабыл алып, каражат бөлүп, ветеринардык адистерди жөнөткөн. 1910-жылы Жети-Суу облусунда, андан кийин Түркстанда бодонун көк көйнөгүнүн эпизоотиясын токтотууга жетишишкен. Кыргызстандагы ветеринардык кызматтын башаты катары 1891-жылы Чалдыбарда ветеринардык пункттун ачылышы эсептелинип келген, бирок, Россиянын мамлекеттик императордук архивинин маалыматына ылайык 1888-жылдан баштап Беловодское айылында ветеринардык пункт иш жүргүзгөн. Демек, Кыргыз Республикасынын ветеринардык кызматынын тарыхый башаты 1888-жыл деп кабыл алынышы керек. 1907-жылдын 29-30-апрелинде Пишпекте ветеринардык врачтардын бодонун көк көйнөгү менен күрөшүүгө арналган кеңешмеси өткөрүлгөн.From the 60s of the 19th century, the current territories of Kyrgyzstan were included in the Russian Empire. Therefore, the situation of the veterinary medicine of Kyrgyzstan at the end of the XIX century and the beginning of the XX century is closely related to the history of the development of the veterinary medicine of the Russian Empire. The aim of this article is to investigate the state of veterinary medicine in Pishpek and Przhevalsky counties of the Semirechye Oblast of Turkestan in 1868-1917 compared to the first stage of formation and development of veterinary medicine of the Russian Empire. As a result of the research, the following information was obtained: until the 70s of the 19th century, the term veterinary doctor was unknown not only in Turkestan, but also in the European part of Russia. In 1879, the plague of cattle (Morbillivirus infectious disease, pestis bovum) spread in the Turkestan region, and the Russian government took practical measures to eliminate the disease, allocated funds and sent veterinary specialists. In 1910, they managed to stop the epizootic of plague in Semirechenskaya Oblast, and then in Turkestan. The beginning of the veterinary service in Kyrgyzstan was considered to be the opening of a veterinary station in Chaldibar in 1891, but according to the information of the State Imperial Archive of Russia, a veterinary station operated in the Belovodskoe village from 1888. On April 29-30, 1907, a meeting of veterinary doctors dedicated to combating the plague of cattle was held in Pishpek. Keyword: Kyrgyzstan; veterinary service; history of veterinary medicin More less

Fatih Ramazan İSTANBULLUGİL | Ulaş ACARÖZ | Damla ARSLAN ACARÖZ

Article | 2023 | MANAS Journal of Agriculture, Veterinary and Life Science (MJAVL)13 ( 2 )

Foodborne pathogens like Salmonella and Listeria monocytogenes are microbial agents capable of causing severe illnesses, and they pose a perpetual menace to the food industry. Given their potential to jeopardize human health, both food producers and consumers hold significant concerns regarding these pathogens. The quest for novel strategies and natural preservatives in the domain of food safety holds paramount importance in the effort to curtail the dissemination and contamination of these pathogens. In this context, honey stands out as a notable natural product with substantial potential. Honey, through its bioactive constituents, . . . including phenolic compounds, specialized enzymes, and particularly the production of hydrogen peroxide, can serve as an efficacious tool in combatting microorganisms. This review undertakes an exploration of the antimicrobial impacts of honey on Salmonella and Listeria monocytogenes by conducting a comprehensive assessment of existing literature and consolidating available data. The existing data strongly indicates the potential of honey's antimicrobial components to hinder the proliferation and dissemination of these pathogens. This review's principal aim is to outline a path for future research and applications, acknowledging the essential need for additional data and thorough investigations before efficiently deploying honey as a countermeasure against these pathogens. Keyword: honey; salmonella; listeria monocytogenes; antimicrobial effect; food pathogen More less

Cengiz BUYAR

Article | 2023 | Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi8 ( 2 )

Kırgız toplumunda akrabalık bağları hayli güçlüdür. Aileden başlayarak boy ve el’e kadar şekillenen sosyal, kültürel, askeri ve idari bir yapı mevcuttur. Bu yapılanmanın tarihin en eski dönemlerinden günümüze kadar hemen bütün Türk halklarında da benzeri şekilde devam ettiği görülmektedir. Türk halklarının birçok basamaktan oluşan kendilerine has akrabalık sistemi, hiyerarşik grupları, boy ve cüz yapılanmaları bulunmaktadır. Bununla birlikte bu yapılanmanın halkalarının tamamı açık bir şekilde ortaya konamamakta ve anlaşılamamaktadır. Bu bağlamda Kırgızların geleneksel toplum yapısında önemli bir sosyal kurum veya yapı olan bir atan . . .ın baldarı yani bir atanın evlatları şeklinde adlandırılan yapının araştırılması ve anlaşılması büyük önem arz etmektedir. Bir atanın baldarı yapılanması Kırgız toplumunda alt boy birimi olan uruk yapısının içerisinde değerlendirilen küçük grupların birliği olarak tanımlanır. Bir atanın baldarı tanımlaması, uruk, uruu, oŋ kanat yani sağ kanat, sol kanat, içkilik gibi boy teşkilatının bileşenleri ile de bağlantılıdır. Kırgızlarda boy örgütlenmesi, farklı sınıflandırma seviyelerinde çok çeşitli sosyal özellikleri içerir. Bu çalışmada bir atanın baldarı yapısı ayrıntılı bir şekilde nitel araştırma ve betimsel tasvir yönetimi ile ayrıntılı bir şekilde incelenecektir. Çalışmanın amacı, Kırgız toplum yapısındaki bir atanın evlatları örneğinde Türk halklarının girift bir yapıya sahip olan sosyo-kültürel ve idari teşkilatlanmasıyla ilgili alt birimlerinin ve bunlar arasındaki ilişkilerin daha iyi bir şekilde anlaşılmasına ve araştırılmasına katkı sağlamaktır. Anahtar Kelimeler: bir atanın baldarı, uruk, uruu, boy, Kırgız, Türk More less

Kadiyan BOOBEKOVA

Article | 2015 | MANAS Journal of Social Studies (MJSS) - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi4 ( 3 )

Көптөгөн жылдар бою чет мамлекеттердин кол астында калган Финляндия калкы азыркыга чейин өздөрүндө калыптанып калган окуу көндүмүн өнүктүрүп, өлкөсүндөгү түрдүү этникалык топтордун көптүгүнө карабастан билим берүү тармагында иштиктүү реформаларды жасаган. Соңку жылдардагы эл аралык PISA сынагында жана PIRLS, TIMSS жарыштарында Финляндиялык окуучулар математика, табигый илимдер жана окуу жөндөмү боюнча алгачкы орундарды алып келет. Өлкөнүн 2000, 2003, 2006, 2009 жана 2012-жылдардагы жогорку даражадагы көрсөткүчтөрү бардык дүйнөнүн, өзгөчө алдынкы орундарга ээ болгон башка OECD өлкөлөрүнүн да көңүлүн бурууда. Финляндиянын билим берүү . . .системасын изилдөө максатында көптөгөн изилдөөчүлөр башка өлкөлөрдөн келүшүүдө. Бул эмгекте Финляндиянын билим берүү системасы, мектептеринин эл аралык деңгээлдеги ийгиликтери жана ага таасир тийгизген факторлор анализденген. Алардын акыркы жылдардагы эл аралык сынактардагы ийгиликтерин изилдөө билим берүү системабыздын өнүгүүгө багыт алуусу үчүн өз салымын кошот деген ойдобуз. - Keywords: Түйүндүү түшүнүктөр: билим берүү системасы, мектептин ийгилиги, реформа, билим берүү саясаты, эл аралык сынактар More less

Erkan EFİLTİ

Article | 2021 | MANAS Journal of Social Studies (MJSS) - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi10 ( 1 )

Bu çalışmanın amacı özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin umutsuzluk düzeyi tanrı algısı ve çocuğunu kabul-ret düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın yöntemi ilişkisel tarama modeli olarak belirlenmiştir. Araştırma da veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu, Beck Umutsuzluk Ölçeği, Tanrı Algısı Ölçeği ve Ebeveyn Kabul-Red ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada 195 anneden veri toplanmıştır. Araştırma bulgularına göre özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin tanrı algısı yükseldikçe umutsuzluğunun azaldığı sonucu bulunmuştur. Araştırmada annelerin umutsuzluk düzeyi yükseldikçe ebeveyn kabul-ret düzeyinin . . .de yükseldiği görülmektedir. Umutsuzluk alt boyutları ile ebeveyn kabul-ret değişkeni arasındaki ilişkiyi incelendiğinde gelecekten beklenti ile ebeveyn kabul-ret düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Annelerin motivasyon kaybı ve umut düzeyleri yükseldikçe ebeveyn kabul-ret düzeyleri de yükselmektedir. Annelerin Tanrı algıları ve çocuğunu kabul-ret arasındaki ilişkiye bakıldığında annelerin tanrı algısı ve çocuğunu kabul-ret düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Araştırmanın en önemli sonuçlarından biri olarak; Tanrı algısı umutsuzluğu olumsuz etkilerken, umutsuzluk, ebeveyn kabul-ret düzeyini olumlu yönde etkilemektedir ve Tanrı algısı ile ebeveyn kabul-ret arasında bir ilişki bulunmamıştır More less

Niyazi AYHAN

Article | 2023 | Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD)23 ( 2 )

Ahir zamanda gelecek bir kurtarıcı olarak Mesih ve Mehdi inancının sadece İslam kültüründe değil, neredeyse diğer bütün din ve kültürlerde ve özellikle Yahudi ve Hristiyan inancında yer aldığı görülmektedir. Medeniyetlerin hiçbir zaman mutlak saf olmadığı ve insanların, değişik kültürlerden daima etkilendiği gerçeği göz önüne alınırsa, insanlık tarihinde Mehdi ve daha sonraları ortaya çıkan Mesih inancının dinlerde müşterek bir fenomen oluşu yadırganmamalıdır. Mesih ve Mehdi, kavramsal olarak kültürler ve dinler arası ortak bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. İslam öncesi inançlarda da rahatlıkla görebildiğimiz bu inanışın özelli . . .kle buhran dönemlerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Bu çalışma, The Messiah adlı Netflix dizisinin sinematografik anlatımına odaklanarak farklı inanç sistemlerinin sinematografik anlatım biçimlerini keşfetmeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede, Netflix dizisinin sinematografik anlatımını incelemek için tematik analiz, karakter analizi: Greimas eyleyenler modeli, karakterlerin içsel çatışmaları ve diğer insanlarla ilişkileri, karakterlerin dini ve kültürel bağlamı, Mesih’e ilişkin dini göstergeler: mucize gösterimleri üzerine değerlendirmeler gibi sinematografik anlatının temel unsurları kullanılarak bir analiz gerçekleştirilmiştir. Söz konusu analiz, sinema ile kültürel ve dini içeriklerin bir araya geldiği karmaşık bir alanın anlaşılmasında katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Anahtar Kelimeler: İslam Mezhepleri Tarihi, İletişim, Sinematografi, Mesih, Mehdi More less

Yavuz Ercan GÜL | Nadir ÇELİKÖZ

Article | 2018 | MANAS Journal of Social Studies (MJSS) - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi7 ( 3 )

Bu araştırmanın temel amacı üniversite öğrencilerinin sabır eğilim düzeylerini belirlemektir. Tarama modeline dayalı olarak yürütülen araştırmanın verileri 2017-2018 eğitim öğretim yılında Süleyman Demirel Üniversitesi Edebiyat Fakültesi ’öğrencilerinden toplanmıştır. Çalışma grubu içerisinde yer alan toplam 322 öğrencinin 211’ini bayan, 121’ini ise erkek öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Schnitker (2012) tarafından geliştirilen ve orijinal adı “3-Factor Patience Scale” olan Sabır Ölçeği kullanılmıştır. Ulaşılan sonuçlar üniversite öğrencilerinin sabır eğilimlerinin yüksek olduğunu ortaya koymuştur. A . . .yrıca öğrencilerin sabır eğilimlerinin cinsiyet, bölüm ve sınıflarına göre farklılaştığı, bununla birlikte gelir düzeyi ve yaşlarına göre farklılaşmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır More less

Yusuf YURDİGÜL

Article | 2017 | MANAS Journal of Social Studies (MJSS) - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi6 ( 4 )

Иранское кино является одним из важных представителей киноиндустрии третьего мира. Кино, чья история параллельна иранской революции, построено на устоявшейся традиции литературы и культуры Ирана. С одной стороны, это традиция, тесно связанная с прошлым, с другой стороны, это форма художественного самовыражения. Именно она развивает методы против культурного влияния Запада. Вклад фонда Фараби в развитию иранского кино очень велик. Потому что именно основа Фараби стала решающим фактором в переходе от дореволюционных кинематографических постановок западного стиля к традиционалистским структурам. Борьбой с политическими и социальными ог . . .раничениями цензуры обусловлен и стиль иранских фильмов More less

Nurdin USEEV

Article | 2022 | Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten / BELLETEN Yearbook of Turkic Studies ( 74 )

M. Avezov, A.N. Bernştam vd. gibi bilim adamlarının araştırmalarına göre VIII-XI. asırlarda gerçekleşen tarihî olayların temelinde ortaya çıkan Manas Destanı, Eski Türk devrinden izler taşımaktadır. Bunlardan biri dil unsurlarıdır. Destan üzerinde yaptığımız çalışma sonucunda Manas Destanı’nda Köktürk harfli yazıtlarda durum zarfı yapımında da kullanılan vasıta hâli /Xn/ eki; Eski Türkçeye mahsus olan /-gXlX/ zarf-fiil eki ve gereklilik ifade eden /-gUlUk/ eki gibi morfolojik özelliklerin bulunduğunu tespit edebildik. Colborstoyun ve kamandayın gibi kelimelerde geçen /Xn/ eki Köktürk harfli yazıtlardaki /In/ eki gibi durum zarfı yap . . .maktadır. İki metinde bulunan /In/ eki Eski Türkçede olduğu gibi vasıta hâli anlamını taşımaktadır. /-gXlX/ eki Köktürkçede asıl eylemin amacını ve başlangıç noktasını bildirmek için kullanılan /-gAlI/ ekine benzerlik gösterirken, /-gUlUk/ eki Eski Uygurcadaki gibi gereklilik ifade etmektedir. Anahtar Kelimeler: Manas Destanı, Eski Türkçe, ek, gramer özellikleri, vasıta hâl More less

Ali ASLAN

Article | 2023 | Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi12 ( 3 )

Some trace elements in various lichens as biomonitors of pollution were investigated. Also, the pollution status was assessed by enrichment factor, contamination factor, and pollution load index. Investigated elements were Ta, Bi, Hf, Nb, Ga, Sc, Li, Y, Ce, and Sr. The lichen species were Rhizoplaca chrysoleuca, Umbilicaria vellea, Aspicilia calcarea, Pseudevernia furfuracea, and Cetraria islandica. According to the results, lichen species accumulate Sr element well. The highest trace element accumulated by Pseudevernia furfuracea (21.7±1.0 mg/kg; 75), Rhizoplaca chrysoleuca (31.9±1.6 mg/kg; 61), Umbilicaria vellea (16.3±0.8 mg/kg; . . .59), Aspicilia calcarea (77.9±3.8 mg/kg; 88), and Cetraria islandica (22.7±1.1 mg/kg; 75) was determined as Sr. The highest CFs in lichens investigated were calculated for Sr, Ta, and Li. PLI values for Cetraria islandica, Aspicilia calcarea, and Umbilicaria vellea were greater than 1. As a result, it has been proven that these lichen species can be used as good biomonitors of pollution. Keyword: accumulation; biomonitor; lichen; pollutio More less

Murat AVCI | Kadir ARDIÇ

Article | 2022 | Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü Dergisi4 ( 1 )

Bu çalışmada girişimcilik ve girişim oluşturma sürecini daha iyi anlamak için çevresel ve bilişsel faktörlere odaklanılmıştır. Kontrol odağı, girişimci öz yeterlilik, girişimcilik eğilimi, öznel norm ve belirsizlikten kaçınma arasındaki ilişkiler açıklanmaya çalışılmıştır. Bu araştırma Sakarya Üniversitesi, Süleyman Demirel Üniversitesi ve Aydın Adnan Menderes Üniversitesinde İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve İşletme Fakültesinde girişimcilik dersi alan ve girişimcilik planı olan 200 öğrenci üzerine yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak Levenson Kontrol Odağı ölçeği, Girişimci öz yeterlilik ölçeği, belirsizlikten kaçınma ve ö . . .znem norm ölçeği kullanılmıştır. Kullanılan başlıca analizler ise betimleyici istatistikler, geçerlilik ve güvenilirlik analizleri, korelasyon ve regresyon analizi ve diğer istatistiki analizlerdir. Bireylerin öz yeterlilik inancı, kontrol odak durumu, belirsizlikten kaçınma algısı ve öznel norm algısı öğrencilerin girişimciliğe eğilimini bilişsel açıdan etkilemesi söz konusudur. Bu doğrultuda korelasyon analizi sonucu belirsizlikten kaçınma değişkeni diğer değişkenlerle anlamı ve pozitif ilişki gösterirken, öznel norm sadece kariyer eğilimi ve girişimci öz yeterlilik ile anlamlı ve pozitif ilişki, Girişimci (kariyer) eğilimi ise kontrol odağı ve girişimci öz yeterlilik değişkenlerinde anlamlı ve pozitif ilişki göstermiştir. Regresyon analizinde ise girişimcilik eğilimi üzerinde girişimci öz yeterliliğin pozitif yönde ve düşük bir etkisi olduğu saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Girişimcilik Eğilimi, Girişimci Öz Yeterlilik, Kontrol Odağı, Belirsizlikten Kaçınma, Öznel Nor More less