Cengiz BUYAR

Article | 2021 | Journal of International Social Research / Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi14 ( 79 )

İlk defa M.Ö. 201 yılında yazılı kaynaklarda haklarında bilgi verilen Kırgız Türkleri, tarihte çeşitli siyasi organizasyonlar ve devletler teşkil etmişlerdir. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte 31 Ağustos 1991 tarihinde bağımsız Kırgız Cumhuriyeti devleti kurulmuştur. Bağımsızlık sonrası süreçte devlet tarafından ortaya koyulan siyasi söylemler ve uygulamalar ile Kırgızistan, Orta Asya’nın en demokratik ülkesi olarak anılmaya başlanmıştır. Kırgızistan coğrafyası tarihten günümüze ticaret yollarının üzerinde bulunan, merkezî Asya’da doğudan batıya geçiş noktasını teşkil eden jeostratejik ve jeopolitik olarak önemli bir konum . . .a sahiptir. Bununla birlikte zengin yeraltı maden ve enerji kaynakları, ülkenin modern dünyadaki önemini daha da arttırmaktadır. Geçmişte İpek Yolu’nun kazandırdığı önem gibi günümüzde de aynı güzergâh üzerinde planlanan Tek Kuşak Tek Yol projesi Kırgızistan’ın jeopolitik önemini yeniden arttırmıştır. Bu bağlamda gelecekte de bu jeopolitik ve jeostratejik önemin devam edeceği söylenebilir. Orta Asya bölgesinin jeopolitik ve jeostratejik durumu, büyük enerji kaynakları ve zengin yeraltı madenlerinin varlığı nedeniyle rekabetin hızla şiddetlendiği süreçte önemi gittikçe artan Kırgızistan, büyük güçlerin bölge ve ülkedeki etkilerini dengelemek amacıyla dış politika yaklaşımında sürekli olarak çok yönlü dış politika ilkesini korumaya gayret etmektedir. Bu çalışmada bağımsızlık sonrası Kırgızistan’ın siyasi, sosyo-kültürel gelişimi ve bu tarihi süreçte bölgedeki rolü ele alınacaktır. Anahtar Kelimeler: Kırgızistan, demokrasi, Orta Asya, jeopolitik, Türkiye, Rusya, Çin The Kyrgyz Turks, who were informed about them in written sources for the first time in 201 BC, formed various political organizations and states in history. With the disintegration of the Soviet Union, the independent state of the Kyrgyz Republic was established on August 31, 1991. With the political discourses and practices put forward by the state in the post-independence period, Kyrgyzstan has begun to be called the most democratic country in Central Asia. The geography of Kyrgyzstan has an important geostrategic and geopolitical position, which is on the trade routes from history to the present, and which constitutes the transition point from east to west in central Asia. However, rich underground mines and energy resources increase the importance of the country in the modern world. The One Belt One Road project, which is planned on the same route today as the Silk Road gained in the past, has increased the geopolitical importance of Kyrgyzstan again. In this context, it can be said that this geopolitical and geostrategic importance will continue in the future. Kyrgyzstan, whose importance has become more and more important in the process of rapidly intensifying competition due to the geopolitical and geostrategic situation of the Central Asian region, the presence of large energy resources and rich underground mines, constantly strives to maintain the multi-faceted foreign policy principle in its foreign policy approach in order to balance the effects of the great powers in the region and the country. In this study, the political, socio-cultural development of Kyrgyzstan after independence and its role in the region in this historical process will be discussed. Keywords: Kyrgyzstan, democracy, Central Asia, jeopolitic, Turkey, Russia, Chin More less

Cengiz BUYAR

Article | 2023 | Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi8 ( 2 )

Kırgız toplumunda akrabalık bağları hayli güçlüdür. Aileden başlayarak boy ve el’e kadar şekillenen sosyal, kültürel, askeri ve idari bir yapı mevcuttur. Bu yapılanmanın tarihin en eski dönemlerinden günümüze kadar hemen bütün Türk halklarında da benzeri şekilde devam ettiği görülmektedir. Türk halklarının birçok basamaktan oluşan kendilerine has akrabalık sistemi, hiyerarşik grupları, boy ve cüz yapılanmaları bulunmaktadır. Bununla birlikte bu yapılanmanın halkalarının tamamı açık bir şekilde ortaya konamamakta ve anlaşılamamaktadır. Bu bağlamda Kırgızların geleneksel toplum yapısında önemli bir sosyal kurum veya yapı olan bir atan . . .ın baldarı yani bir atanın evlatları şeklinde adlandırılan yapının araştırılması ve anlaşılması büyük önem arz etmektedir. Bir atanın baldarı yapılanması Kırgız toplumunda alt boy birimi olan uruk yapısının içerisinde değerlendirilen küçük grupların birliği olarak tanımlanır. Bir atanın baldarı tanımlaması, uruk, uruu, oŋ kanat yani sağ kanat, sol kanat, içkilik gibi boy teşkilatının bileşenleri ile de bağlantılıdır. Kırgızlarda boy örgütlenmesi, farklı sınıflandırma seviyelerinde çok çeşitli sosyal özellikleri içerir. Bu çalışmada bir atanın baldarı yapısı ayrıntılı bir şekilde nitel araştırma ve betimsel tasvir yönetimi ile ayrıntılı bir şekilde incelenecektir. Çalışmanın amacı, Kırgız toplum yapısındaki bir atanın evlatları örneğinde Türk halklarının girift bir yapıya sahip olan sosyo-kültürel ve idari teşkilatlanmasıyla ilgili alt birimlerinin ve bunlar arasındaki ilişkilerin daha iyi bir şekilde anlaşılmasına ve araştırılmasına katkı sağlamaktır. Anahtar Kelimeler: bir atanın baldarı, uruk, uruu, boy, Kırgız, Türk More less

Künbolot AKMATOV | Kubatbek TABALDİYEV | Kayrat BELEK

Article | 2022 | Universum Humanitarium ( 1 )

Целью настоящей статьи является введение в научный оборот новых находок предметов конского снаряжения тюркского времени, обнаруженных в Кыргызстане. Находки представлены парами роговых псалий, фрагментами уздечного набора, деревянным остовом седла и четырьмя экземплярами стремян. Дается морфологическое описание каждого предмета. Находки происходят из погребений с конем на могильнике Боз-Адыр и поминальной оградки в местности Кош-Дёбё в Иссык-Кульской котловине. Один предмет является случайной находкой из Чуйской долины. Прослежены аналогии среди раннесредневековых комплексов Тянь-Шаня, Южной Сибири и Центральной Азии. Все рассматрив . . .аемые предметы входят в круг широко распространенных, «классических» изделий археологии тюркского времени. Однако большинство из них применялось и позже, вплоть до конца I тыс. н. э. На основании сопоставительного анализа, с учетом контекста находок, время изготовления и активного использования рассматриваемых предметов определяется нами в рамках VII-IX вв. н. э. Несмотря на то что все предметы в целом повторяют известные формы, некоторые из них по ряду деталей вполне индивидуальны, что, на наш взгляд, естественно при ручном ремесленном изготовлении. Одним из результатов исследования является графическая реконструкция тюркского уздечного набора More less

Kadiyan BOOBEKOVA

Article | 2015 | MANAS Journal of Social Studies (MJSS) - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi4 ( 3 )

Көптөгөн жылдар бою чет мамлекеттердин кол астында калган Финляндия калкы азыркыга чейин өздөрүндө калыптанып калган окуу көндүмүн өнүктүрүп, өлкөсүндөгү түрдүү этникалык топтордун көптүгүнө карабастан билим берүү тармагында иштиктүү реформаларды жасаган. Соңку жылдардагы эл аралык PISA сынагында жана PIRLS, TIMSS жарыштарында Финляндиялык окуучулар математика, табигый илимдер жана окуу жөндөмү боюнча алгачкы орундарды алып келет. Өлкөнүн 2000, 2003, 2006, 2009 жана 2012-жылдардагы жогорку даражадагы көрсөткүчтөрү бардык дүйнөнүн, өзгөчө алдынкы орундарга ээ болгон башка OECD өлкөлөрүнүн да көңүлүн бурууда. Финляндиянын билим берүү . . .системасын изилдөө максатында көптөгөн изилдөөчүлөр башка өлкөлөрдөн келүшүүдө. Бул эмгекте Финляндиянын билим берүү системасы, мектептеринин эл аралык деңгээлдеги ийгиликтери жана ага таасир тийгизген факторлор анализденген. Алардын акыркы жылдардагы эл аралык сынактардагы ийгиликтерин изилдөө билим берүү системабыздын өнүгүүгө багыт алуусу үчүн өз салымын кошот деген ойдобуз. - Keywords: Түйүндүү түшүнүктөр: билим берүү системасы, мектептин ийгилиги, реформа, билим берүү саясаты, эл аралык сынактар More less

Cıldız URMANBETOVA

Article | 2023 | Профессиональное образование в современном мире13 ( 4 )

В статье анализируются глобальные изменения, произошедшие во второй половине ХХ в., которые привели к необходимости предвосхищения изменений мира через призму постановки проблем и выдвижения тех или иных приоритетных философских категорий, основываясь на свойстве философии быть квинтэссенцией мысли эпохи. В то время, когда понятие незыблемой истины уступило место относительным истинам как способам варьирования в контексте происходящих событий, потеряна важность и необходимость высшей истины как недостижимой иллюзии. В соответствии с этим первичность культурно-исторического контекста вывела на авансцену концепт множества истин. С пер . . .еходом к постмодернизму прежде устойчивые философские понятия, которые определяли бытие и человека как субъекта этого бытия, претерпели существенные изменения. Соответственно, обновление философских интерпретаций обоснования мира и самого человека непосредственным образом оказывает влияние на специфику развития и функционирования всех областей человеческой деятельности, включая моральные и правовые нормы, искусство и культуру, науку и технологии. Наиболее важным контекстом развития человечества стал распад онтологического единства мира, некогда служивший незыблемой основой существования. Другим не менее существенным изменением видится перенесение акцента с разума как такового на сосуществование политических разумов. Тем самым усиливается феномен отчуждения. Имплозия сознания, о которой говорил Ж. Бодрийяр, привела к тому, что сознание человека стало разорванным, в результате чего фрагментарность стала нормой восприятия мира и его воспроизведения в ценностных ориентациях. Авторы полагают, что в первой четверти XXI в. происходит переформатирование всех существующих линий связности жизни: отношения человека и природы, человека и общества, человека и человека, что с необходимостью отражается на интерпретациях философских категорий. Ключевые слова: бытие, человек, тенденции, парадигма, дискретность, ценности, идентичность, переформатирование, архетипическо More less

Erkan EFİLTİ

Article | 2021 | MANAS Journal of Social Studies (MJSS) - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi10 ( 1 )

Bu çalışmanın amacı özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin umutsuzluk düzeyi tanrı algısı ve çocuğunu kabul-ret düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın yöntemi ilişkisel tarama modeli olarak belirlenmiştir. Araştırma da veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu, Beck Umutsuzluk Ölçeği, Tanrı Algısı Ölçeği ve Ebeveyn Kabul-Red ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada 195 anneden veri toplanmıştır. Araştırma bulgularına göre özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin tanrı algısı yükseldikçe umutsuzluğunun azaldığı sonucu bulunmuştur. Araştırmada annelerin umutsuzluk düzeyi yükseldikçe ebeveyn kabul-ret düzeyinin . . .de yükseldiği görülmektedir. Umutsuzluk alt boyutları ile ebeveyn kabul-ret değişkeni arasındaki ilişkiyi incelendiğinde gelecekten beklenti ile ebeveyn kabul-ret düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Annelerin motivasyon kaybı ve umut düzeyleri yükseldikçe ebeveyn kabul-ret düzeyleri de yükselmektedir. Annelerin Tanrı algıları ve çocuğunu kabul-ret arasındaki ilişkiye bakıldığında annelerin tanrı algısı ve çocuğunu kabul-ret düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Araştırmanın en önemli sonuçlarından biri olarak; Tanrı algısı umutsuzluğu olumsuz etkilerken, umutsuzluk, ebeveyn kabul-ret düzeyini olumlu yönde etkilemektedir ve Tanrı algısı ile ebeveyn kabul-ret arasında bir ilişki bulunmamıştır More less

Yavuz Ercan GÜL | Nadir ÇELİKÖZ

Article | 2018 | MANAS Journal of Social Studies (MJSS) - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi7 ( 3 )

Bu araştırmanın temel amacı üniversite öğrencilerinin sabır eğilim düzeylerini belirlemektir. Tarama modeline dayalı olarak yürütülen araştırmanın verileri 2017-2018 eğitim öğretim yılında Süleyman Demirel Üniversitesi Edebiyat Fakültesi ’öğrencilerinden toplanmıştır. Çalışma grubu içerisinde yer alan toplam 322 öğrencinin 211’ini bayan, 121’ini ise erkek öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Schnitker (2012) tarafından geliştirilen ve orijinal adı “3-Factor Patience Scale” olan Sabır Ölçeği kullanılmıştır. Ulaşılan sonuçlar üniversite öğrencilerinin sabır eğilimlerinin yüksek olduğunu ortaya koymuştur. A . . .yrıca öğrencilerin sabır eğilimlerinin cinsiyet, bölüm ve sınıflarına göre farklılaştığı, bununla birlikte gelir düzeyi ve yaşlarına göre farklılaşmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır More less

Nurdin USEEV

Article | 2022 | Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten / BELLETEN Yearbook of Turkic Studies ( 74 )

M. Avezov, A.N. Bernştam vd. gibi bilim adamlarının araştırmalarına göre VIII-XI. asırlarda gerçekleşen tarihî olayların temelinde ortaya çıkan Manas Destanı, Eski Türk devrinden izler taşımaktadır. Bunlardan biri dil unsurlarıdır. Destan üzerinde yaptığımız çalışma sonucunda Manas Destanı’nda Köktürk harfli yazıtlarda durum zarfı yapımında da kullanılan vasıta hâli /Xn/ eki; Eski Türkçeye mahsus olan /-gXlX/ zarf-fiil eki ve gereklilik ifade eden /-gUlUk/ eki gibi morfolojik özelliklerin bulunduğunu tespit edebildik. Colborstoyun ve kamandayın gibi kelimelerde geçen /Xn/ eki Köktürk harfli yazıtlardaki /In/ eki gibi durum zarfı yap . . .maktadır. İki metinde bulunan /In/ eki Eski Türkçede olduğu gibi vasıta hâli anlamını taşımaktadır. /-gXlX/ eki Köktürkçede asıl eylemin amacını ve başlangıç noktasını bildirmek için kullanılan /-gAlI/ ekine benzerlik gösterirken, /-gUlUk/ eki Eski Uygurcadaki gibi gereklilik ifade etmektedir. Anahtar Kelimeler: Manas Destanı, Eski Türkçe, ek, gramer özellikleri, vasıta hâl More less

Akmatali ALİMBEKOV

Article | 2023 | Бюллетень науки и практики / Bulletin of Science and Practice9 ( 12 )

Целью данного исследования является изучение мнений студентов старших курсов педагогического вуза о технологиях обучения. Для сбора данных использовалась форма полуструктурированного интервью, которая состояла из 4 вопросов. Большинство студентов не только не смогли четко определить, какие конкретные технологии они планируют использовать в своей будущей карьере, но также проявили поверхностное знание в области современных образовательных технологий. Проблемы и препятствия, с которыми сталкиваются студенты при интеграции технологий в педагогической практике, подчеркивают не только их неопытность, но и недостаток уверенности в собстве . . .нных навыках. Большинство студентов выражают нехватку готовности и призывают к дополнительной подготовке в области технологий, что свидетельствует о потребности в систематическом и структурированном обучении. Ключевые слова:студенты, технология, технология обучения, подготовка учителе More less

Cıldız URMANBETOVA

Article | 2020 | Социальная интеграция и развитие этнокультур в евразийском пространстве2 ( 9 )

Социологическое исследование было проведено в Кыргызстане в период пандемии для выяснения перспектив развития института семьи и брака. Учитывая, что процесс глобализации охватил весь мир, универсальные ценности получили широкое распространение во всех уголках земного шара, интерес вызывает восприятие института семьи и брака у молодежи: каковы тенденции изменения взглядов на традиционную семью. Кроме того, учитывая, что Кыргызстан - полиэтническое государство, имеет смысл определить тенденции относительно перспектив межэтнических браков. И еще одним немаловажным элементом было обозначение позиции молодежи относительно религиозных при . . .страстий, насколько претерпели изменения взгляды относительно религиозного оформления брака. На основании предпочтений молодежи можно было заключить и о трансформации ценностных установок, которые и были основными в определении позиции по всем заданным вопросам More less

Kişimcan EŞENKULOVA

Article | 2015 | TURAN-SAM : TURAM Stratejik Araştırmalar Merkezi7 ( 25 )

Rus Çarlığı’nın Türkistan işgalinden sonra bölgeye Genel Vali olarak tayin edilen General Konstantin Petroviç von Kaufman’ın Türkistan’da uyguladığı İslam kurumlarını ihmal etme (ignorirovanie) siyaseti Türkistan tarihinde önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada Kaufman’ın Türkistan’ı Rus Çarlığı’nın topraklarından bir parçası haline getirebilmek, halkı da Rus “vatandaşı” yapabilmek için hayata geçirmeye çalıştığı bölgeyi kolonize etme ve İslam kurumlarını ihmal etme siyaseti ele alınmaktadır. Kaufman’ın Türkistan’I sömürgeleştirmede bölgenin coğrafi özelliklerine, toplumun yerleşik ve göçebelik yaşam tarzlarına göre farklı siyaset u . . .yguladığı anlaşılmaktadır. Burada Kaufman’ın neden bu tür siyasi uygulamaya gittiği ve bu faaliyetlerinde ne derecede başarılı olduğu değerlendirilecektir. - Anahtar Kelimeler: Türkistan, Rus Çarlığı, Kaufman, Islam, Islami kurumla More less

Muhammet Nurullah CİCİOĞLU

Article | 2013 | Turkish Studies8 ( 4 )

epic epic of Battal Gazi kyrgyz epics epical epic