Filters
Filters
Found: 123 Piece 0.001 sn
Source [20]
Index Type 2 [2]
National/International [2]
Çağatay Türkçesi ile Yazılmış Bir Kıyamet-name

Recep YÜRÜMEZ

Article | 2022 | Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi ( 7 )

Türk İslam dünyasındaki önemli mutasavvıflardan birisi Hoca Ahmed Yesevî’dir. Mezarı günümüzde Çimkent şehrine bağlı Türkistan’da bulunan mutasavvıf, dil tarihi bakımından Karahanlı Türkçesi döneminde yaşamıştır. Ancak meşhur eseri Divan-ı Hikmet’in birçok farklı yazmasında Çağatay Türkçesi dil unsurlarının etkisi olduğu görülmektedir. Dil tarihi bakımından olduğu gibi Hoca Ahmed Yesevî’nin eserleri hakkında da bazı ihtilaflar bulunmaktadır. Çalışmamıza konu olan Kıyamet-namenin Hoca Ahmed Yesevî’ye mi yoksa ona atfedilen bir eser mi olduğu hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak Orta Asya Türk dünyasında Hoca Ahmed Yesevî’n . . .in talebelerinin oluşturduğu yaygın bir “hikmet” okuma geleneği bulunduğu bilinmektedir. Bu eserlerden olan ve kıyamet öncesi, kıyamette hesap günü ve kıyamet sonrası cennet veya cehennem ile ilgili konuları içeren kıyamet-namelere Çağatay Türkçesi ile örneklik eden eserin 1984 yılında istinsah edilmiş olması, dikkat çekicidir. Bu durumun, dil tarihi inceleyen ve buna göre tasnif çalışmaları yapmakta olan araştırmacılara yeni tasnif imkânı sunacağı düşüncesindeyiz.Çağatay Türkçesiyle yazılmış olan Kıyamet-name, 8x6.6 cm’lik kareli bir defterin 24a sayfasından başlamaktadır ve 11 varaktan müteşekkildir. Metinde kıyamet sahnesinden sonra Hz. Peygamber, Hz. Fatma ve Cebrail’in cehennemlik olan İslam ümmetinden bir grup ile konuşmaları ve onların cehenneme düşme sebepleri konu edilmiştir. Didaktik olan eserde bu durum akıcılığı canlı tutmaktadır. Dil olarak Çağatay Türkçesi ile yazılmış olan eserin dil hususiyetlerinden gerekli görülenler hakkında bilgi verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Hoca Ahmed Yesevî, Çağatay Türkçesi, Kıyâmet-nâme More less

Ecocritical approach to Plakha by Ch. Aitmatov

Kanıkey KALİYEVA | Asel ŞARŞENALİYEVA

Article | 2023 | Бюллетень науки и практики / Bulletin of Science and Practice9 ( 6 )

The present paper is devoted to the ecocritical analysis of Ch. Aitmatov’s novel The place of the Skull. The topicality of this paper lays on the questions of ecology that are being at stake globally in the 21st century and that has become relevant for Kyrgyzstan as never before. Representation of the environmental issues in literature is crucial, and Aitmatov, whose works often contain themes of relationship between nature and human is perfect to study. In our analysis we distinguish the wolf pair as main characters, setting and human depiction. With the close reading as the method we reveal the author’s concern of growing human ig . . .norance towards the nature and the extinction of unique flora and fauna in Central Asia. The research concludes that Aitmatov warns humanity about the future, where both: human and its surrounding nature suffer losses More less

НЕКОТОРЫЕ ЭЛЕМЕНТЫ КЫРГЫЗСКОЙ НАЦИОНАЛЬНОЙ ОДЕЖДЫ БЕЛДЕМЧИ КАК ВОПЛОЩЕНИЕ ЭТНОКУЛЬТУРНОГО КОДА

Anarkan BEKTUROVA | Gülnara BAYGOBILOVA

Article | 2023 | Бюллетень науки и практики / Bulletin of Science and Practice9 ( 12 )

Кыргызская национальная одежда белдемчи играет важную роль в передаче этнокультурного кода, отражая богатую историю и традиции этноса. В данной статье исследуются различные аспекты белдемчи и их символическое значение. Одним из ключевых элементов является вышивка, которая передает уникальные мотивы и узоры, имеющие глубокий символический смысл. Каждый узор в вышивке белдемчи имеет свою историю и символизирует определенные ценности и представления этнической культуры. Использование традиционных материалов, таких как хлопок, шелк или лен, также имеет важное значение. Это не только делает одежду уникальной и неповторимой, но и подчерки . . .вает связь с природой и традициями этноса. Белдемчи также играет важную роль в сохранении и передаче культурных традиций. Мастера, создающие белдемчи, передают свое мастерство и знания следующим поколениям, сохраняя уникальные техники и традиции. Это помогает сохранить и укрепить культурное наследие народа. В заключение белдемчи является важной составляющей культуры, отражающей историю, традиции и ценности этноса. Вышивка, использование традиционных материалов и передача мастерства - все эти элементы помогают воплотить этнокультурный код и сохранить богатое культурное наследие Кыргызстана. Ключевые слова:белдемчи, бадам, узоры, код, лингвокультура, орнамен More less

Kırgızlara Türkiye Türkçesi Öğretiminde C1 Seviyesindeki Öğrencilerin Konuşma Becerisi Performans Düzeylerinin Saptanması

Sibel BARCIN

Article | 2023 | RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi ( Özel Sayı 12 )

Dil öğretiminde okuma, dinleme, konuşma ve yazma becerilerinin rolü büyüktür. Bu araştırmada C1 seviyesinde Türkiye Türkçesi öğrenmekte olan Kırgız öğrencilerin konuşma becerisi performans düzeylerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesinde C1 seviyesinde Türkiye Türkçesi öğrenmekte olan 26 öğrenci katılmıştır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Bu çerçevede öğrencilere günlük hayatta sıklıkla karşılaşabilecekleri birer soru sorulmuştur. Konuşma için konu belirlerken hangi amaçla konuşulacağına önem verilmiştir. Öğrencilerin performans düzeyleri . . .ni daha güvenilir şekilde ölçülmesi için dereceli puanlama anahtarından faydalanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde telaffuz ve vurgu dikkate alınmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular değerlendirildiğinde öğrencilerin Türkiye Türkçesini genel olarak doğru seslendirebildikleri tespit edilmiştir. Bir diğer bulguya göre bazı öğrencilerin konuşmalarında ana dillerini yansıttıkları görülmüştür. Bu doğrultuda öğrencilerin konuşma becerilerini geliştirmek üzere etkinliklerin hazırlanması önerilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kırgızlara Türkiye Türkçesi öğretimi, konuşma becerisi, telaffuz, vurg More less

ПОНЯТИЙНЫЕ ПРИЗНАКИ КОНЦЕПТА ЖҮРӨК/HEART

Anarkan BEKTUROVA | Gülnara BAYGOBILOVA

Article | 2023 | Бюллетень науки и практики / Bulletin of Science and Practice9 ( 12 )

Статья посвящена изучению концепта жүрөк/heart с позиции понятийных признаков. Цель статьи - определить спектр понятийных признаков исследуемого концепта. Объектом исследования в статье выступает концепт жүрөк/heart. Предметом исследования являются понятийные признаки данного концепта. Языковым материалом послужили британский национальный корпус и кыргызский корпус. Для определения понятийных признаков концепта жүрөк/heart нами было проанализировано 5 словарей кыргызского языка и 5 онлайн словарей английского языка и выявлено 40 признаков.Ключевые слова:понятийные признаки, концепт, языковой корпус . . . More less

Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenen Öğrencilerin Öğrenen Özerkliği Algısı ile Türkçe Öğrenmeye Yönelik Kaygıları

Semih BABATÜRK | Ahmet Buğra İNALÖZ

Article | 2023 | Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi43 ( 1 )

Bu çalışmanın amacı, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin öğrenen özerkliği algısı ile Türkçe öğrenmeye yönelik kaygıları arasındaki ilişkileri belirlemektir. İlişkisel tarama modelindeki araştırmanın örnekleminde 316 üniversite öğrencisi bulunmaktadır. Araştırmanın verileri Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimine Yönelik Öğrenen Özerkliği Ölçeği ve Yabancıların Türkçe Öğrenme Kaygıları Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, t-testi, ANOVA ve Pearson korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre katılımcılar oldukça yüksek düzeyde bir öğrenen özerliğine sahiptir. Katılımcı . . .ların öğrenen özerkliği algısı toplam puandaki görüşleri cinsiyete ve öğrencinin geldiği yerleşim birimine; süreç boyutundaki görüşleri cinsiyete göre farklılaşmaktadır. Öğrencilerin Türkçe öğrenmeye yönelik kaygıları ise oldukça düşük düzeydedir. Katılımcıların Türkçe öğrenmeye yönelik kaygıları, ders süreci, gündelik hayat ve anlama-anlatma sürecindeki kaygıları ana dile göre farklılaşmaktadır. Araştırmaya katılan öğrencilerin öğrenen özerkliği ve alt boyutlarına ilişkin algıları ile Türkçe öğrenme kaygısı ve alt boyutları arasında ters yönde, düşük düzeyde ve istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler vardır. Buna göre Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin öğrenen özerkliği algısı arttıkça, Türkçe öğrenmeye yönelik kaygılarının azaldığı ya da öğrencilerin öğrenen özerkliği algısı azaldıkça, Türkçe öğrenmeye yönelik kaygılarının arttığı söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Yabancı dil olarak Türkçe, Öğrenen Özerkliği, Türkçe Öğrenme Kaygıs More less

KIRGIZİSTAN’DA BİR MEMORAT ÖRNEĞİ ALBASTI VE FEMİNİST BAKIŞ AÇISI

Rifat NERGİZ

Article | 2023 | Folklor Akademi Dergisi6 ( 1 )

Hemen hemen tüm toplumlarda uyku esnasında insana huzursuzluk verdiğine inanılan tuhaf varlıklarla ilgili hikâyeler anlatılmaktadır. Bir dış kuvvet tarafından baskıya maruz kalan insanlar her şeyin farkında olmakla birlikte hiçbir şey yapamamaktan şikâyet etmektedirler. Bazen de bazı tuhaf sesler duyup tuhaf görüntüler görüp onlarla iletişime girmektedirler. Bunlardan birinin Türk halklarındaki genel adı Albastıdır. Bu tip halk inanışlarına memorat denmektedir. Memoratlar insanların günlük hayatlarını etkileyen günlük hayatla ilgili sözlü ve korkutucu anlatımlardır. Bu hikâyelerin kökeni ve kaynağı doğaüstü varlıklardır. Olaylar anl . . .atıcının kişisel katkılarıyla güçlenir ki bunun nedeni olarak da insanoğlunun bazı olaylar karşısında mantıklı ve gerçekçi bir yaklaşım sergileyememesi gösterilebilir. Bu öyküler genelde korkutucu ve yasaklayıcı hikâyeler olup mitolojik dayanakları olan sözlü anlatılardır. Buradaki amaç özellikle genç nesillere kapalı yoldan öğütler verip onları eğitmektir. Memoratlarda olağanüstü varlıklar genelde; cinler, ruhlar, şeytan ve insanda korku duygusunun peyda olmasını sağlayan varlıklardır. Bu varlıkların evin içinde bazen tuhaf sesler çıkardığına da inanılmaktadır. Genelde uyku ile uyanıklık arasında nefes alışveriş ile ilişkili olduğu düşünülen uyku esnasında adeta felç geçirmişçesine kişinin hareket etmesini engelleyen ve Kırgızlar arasında Albastı olarak adlandırılan bu varlıkla ilgili birçok hikâye anlatılagelmektedir. Tıpkı yukarıda bahsedildiği gibi insana uyku anında gelen bu mitolojik varlık insanı boğmaya çalışır. O esnada dumana benzeyen mahluk beni tuttu., Şeytanın azabından Allah’a sığınırım diyerek boğucu ve ıslık çalan bu varlığın uzaklaştırıldığına inanılır. Dinin de etkisiyle kişiler dualar, sureler hatta ayetler okuyarak ve muska yaptırarak bu varlıklardan kurtulmaya çalıştığı gibi ardıç yakıp tütsüleme yaparak da kötü ruhlardan evler, iş yerleri hatta pazar gibi açık alanları bile arındırmaya çalışırlar. Kırgızlarda Albastı doğaüstü güçlere inanmayan inanların bile uykusunda yakalanmış olduğu tabiat üstü bir varlıktık. Genelde çirkin bir kadın siluetinde ortaya çıkması ve kadınının şeytanla özdeşleştirilmesi sebebiyle Bişkek’teki feminist gençler bu duruma tepki göstermektedirler. Bunun nedeni olarak da ataerkil toplumun kadını küçümsemesi, ona belirli rolleri biçmesini göstermektedirler. Anahtar Kelimeler: Albastı Bastı, şeytan, memorat, mitoloji, Kırgızista More less

Первопризнаки концептов богатство и wealth в русской и английской языковых картинах мира

Meerim MENDEŞEVA

Article | 2021 | Вестник Кемеровского государственного университета26 ( 4 )

Цель – описать и сопоставить мотивирующие признаки концептов богатство и wealth. Для выявления всего спектра мотивирующих признаков привлечено 11 этимологических словарей русского языка, 7 этимологических и 4 толковых словаря английского языка, в которых приводится история развития слова wealth. Задачи: 1) проанализировать слова богатство и wealth – основные репрезентанты изучаемых концептов – в этимологических и толковых словарях русского и английского языков; 2) выявить все мотивирующие признаки концептов богатство и wealth; 3) сравнить полученные данные в свете теории ментальности. Актуальность работы: в русской языковой картине . . .мира определяется спектр областей, связанных с представлениями о богатстве, их восприятии в аспекте первопризнаков в двух языковых картинах мира. Научная новизна: впервые определяются мотивирующие признаки концептов богатство и wealth, которые рассматриваются в аспекте теории ментальности. У русского концепта богатство выделено 15 мотивирующих признаков, которые можно объединить в 5 блоков: 1. Материальное состояние: (большое личное) имущество; (из)обилие; пища; скот; (благо)состояние; хлеб / жито. 2. Распределение ресурсов: Бог; господин; назначать / давать / наделять. 3. Выделенная часть: достояние / доля; удел. 4. Духовное достояние: благо / блага; счастье. 5. Ценности: духовные ценности; (материальные) ценности. У английского концепта wealth отмечено 14 мотивирующих признаков, которые можно представить в виде 3 блоков: 1. Материальное состояние: благополучие; благосостояние; добро; достаток; изобилие / избыток; (большое) имущество (любого вида); собственность. 2. Ценности: драгоценности; (материальные) ценности; накопления; сокровища. 3. Духовное достояние / состояние: благоденствие / процветание; (общественное) благо; счастье More less

Выделение частей текста на основе модальных оппозиций, выражаемых вводными словами

Anarkan BEKTUROVA

Article | 2012 | MANAS Journal of Social Studies (MJSS) - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi1 ( 2 )

Данная статья показывает анализ функционирования вводных слов и словосочетаний в тексте, их синтаксическую подвижность и способность модифицировать в плане модальности любые части и компоненты текста. Предложенные примеры показывают, что выделение различных частей текста на основе модальных оппозиций, выражаемых вводными словами, осуществляется в соответствии с содержанием - намерением текста. Ключевые слова: парентезы, гибкость, словосочетания, выделение, модальность, модальные оппозиции The article presents the analyses of functioning of parentheses and word combinations or phases, their syntactical flexibility and ability of modi . . .fying in sphere of modality of any parts and components of the text. Given examples show that emphasizing of various parts of the text on the basis of modal oppositions, expressed by parentheses realizing according to the content – intention of the text. Keywords: parentheses, flexibility, word combinations, emphasizing, modality, modal oppositions More less

Повесть Ч. Айтматова «Прощай, Гульсары!» в оценке американских литературоведов С. Соучека, А. Куалина и Ш. Д. Грехэм

Acar DUYŞEMBİYEVA

Article | 2018 | Филологические науки. Вопросы теории и практики86 ( 8-1 )

В статье раскрывается восприятие повести Чингиза Айтматова «Прощай, Гульсары!» американскими литературоведами С. Соучеком, А. Куалином и Ш. Д. Грехэм. С. Соучек уверен в том, что произведения кыргызского писателя будут восторженно встречены читателями, уставшими от стереотипных персонажей и сюжетов. А. Куалин видит задачу Ч. Айтматова в защите культуры своего народа от различных внутренних проблем государства. Ш. Д. Грехэм отмечает, что использованный Айтматовым в своем произведении метод реализма отличается от реализма XIX века. Труды, близкие в тематическом аспекте с озвученной темой, были написаны двадцать лет назад, и, надо отме . . .тить, что они не смогли выйти из-под влияния советской идеологии. Автором проанализированы работы американских ученых, которые ранее не рассматривались More less

Функциональные группы неполных высказываний в английском языке

Gülnura CUMALİYEVA

Article | 2016 | Проблемы современной науки и образования79 ( 37 )

В статье анализируются различные виды неполных высказываний в английском языке с точки зрения собственно конструктивных свойств предложения, а также по коммуникативно-семантической роли, в плане их содержательной функции в условиях синтагматического контекста.- Ключевые слова: неполные высказывания, эллипсис, эллиптизация, контекст, вербализованный компонент, невербализованный компонент, incomplete utterances, ellipsis, ellipticalization process, context, verbalized component, non-verbalized component . . . More less

ЭТНОЛИНГВИСТИЧЕСКАЯ ЭКCПРЕССИВНОСТЬ ПРИЛАГАТЕЛЬНЫХ В КЫРГЫЗСКОМ ЯЗЫКЕ

Çolpon NAYMANOVA

Article | 2023 | Международный журнал экспериментального образования ( 4 )

Настоящая статья раскрывает этнолингвистическую экспрессивность имен прилагательных в кыргызском языке. Авторами изучаются теоретические предпосылки исследования имени прилагательного. Анализируются структурные, лексико-семантические, стилистические аспекты прилагательных, которые включают в себя совокупность этноментальных ценностей. Актуальность исследования определяется необходимостью изучения этнолингвистической сущности прилагательных, представляющих широкий спектр экспрессивности и эмоциональной окраски в кыргызском языке. Однако данный аспект изучения имен прилагательных в современной лингвистике остается нераскрытым. Этнолин . . .гвистика - область современного антропологического направления в лингвистике, изучающая соотношения языка и культуры, а также особенности понимания мира разными этносами. Этнолингвистика изучает, как особенности восприятия мира влияют на язык, и показывает их взаимосвязь с культурой и обществом. Примером может являться то, как в разных культурах выражается признак предмета, который вербализуется прилагательными. Имена прилагательные представляют богатый фонд в изучаемом языке и содержат разного рода лингвистическую и экстралингвистическую информацию. В статье используются описательно-аналитический, лексико-семантический и стилистический анализ прилагательных по этнолингвистической характеристике. Примеры прилагательных получены методом сплошной выборки. Научная работа имеет следующую гипотезу: имена прилагательные в кыргызском языке представляют собой целую систему языковых единиц, которые обладают экспрессивностью и выражают этнолингвистические особенности, формирующие кыргызскую ментальность. Ключевые слова: имя прилагательное; кыргызский язык; этнолингвистика; экспрессивность; коннотация; менталитет; языковые единицы; признак предмет More less

Our obligations and policy regarding cookies are subject to the TR Law on the Protection of Personal Data No. 6698.
OK

creativecommons
Bu site altında yer alan tüm kaynaklar Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
Platforms